Những điều bất thường ở sách Napoléon Bonaparte bản giới hạn do Công ty CP Văn hóa Đông A phát hành

Những cuốn sách đặc biệt có giá bán "trên trời"?

Trong bối cảnh các loại sách điện tử, mạng xã hội, game và các hình thức giải trí truyền thông đa phương tiện khác đang bùng nổ và rất phát triển, những cuốn sách đặc biệt của Công ty Đông A đã tạo nên sự hấp dẫn khá cao cho thị trường sách giấy, thu hút thêm nhiều người tìm mua sách. Bằng cách sử dụng những vật liệu cao cấp như da, gỗ, giấy cao cấp, vàng, chạm khắc hoa văn... để "độ" bìa cho những cuốn sách, Công ty Đông A đã tạo nên sự hấp dẫn khá cao cho thị trường sách giấy, thu hút thêm nhiều người tìm mua sách.

Sau khi được "độ" bìa, những cuốn sách này không chỉ là các tác phẩm có nội dung hay, kinh điển mà đã trở thành những đồ vật có giá trị vật chất, một thứ hàng hóa xa xỉ khiến cho nhiều người muốn tìm hiểu và sở hữu. Việc kinh doanh sách "độ" bìa cũng đã giúp cho Công ty Đông A thu về được thêm nhiều lợi nhuận hơn để vượt qua giai đoạn khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19.

Tuy nhiên, ngoài giá trị lớn về mặt tinh thần và tri thức, sách còn là một loại hàng hóa rất đặc biệt. Một cuốn sách khi được đưa ra thị trường cần phải trải qua rất nhiều thủ tục liên quan đến giấy phép xuất bản như xin cấp phép, kiểm duyệt nội dung và hình thức… kèm theo đó là những quy định về việc không được tự ý thay đổi nội dung và hình thức đã được phê duyệt.

Trên thực tế, việc "độ" bìa sách của Công ty Đông A đã xuất hiện một số thiếu sót và bất cập, có dấu hiệu vi phạm Luật Xuất bản hiện hành của Việt Nam (Điều 27 Luật Xuất bản 2012). Theo đó, hầu hết những cuốn sách "độ" bìa này đều không ghi đầy đủ thông tin ở bìa trước, gáy sách, bìa sau. Cụ thể: bìa trước không ghi tên nhà xuất bản, không ghi tên Công ty Đông A, không ghi tên tác giả, tên dịch giả; gáy sách không có tên và logo của nhà xuất bản; bìa sau không ghi giá sách, không hiển thị mã vạch, số ISBN.

Thêm vào đó, những cuốn sách sau khi được Công ty Đông A thực hiện việc độ" bìa thì giá bán cũng lên cao hơn rất nhiều lần so với các bản sách thông thường. Việc không ghi giá ở bìa sau, và tự ý tăng giá bán những cuốn sách này rất có thể sẽ khiến Công ty Đông A bị xử phạt từ 10-15 triệu đồng theo quy định tại Nghị định 119/2020/NĐ-CP ngày 7/10/2020, điều 23, khoản 3, điểm a. Qua khảo sát cho thấy, cuốn sách "Napoléon Bonaparte" của tác giả Adam Zamoyski bản thông thường có giá 590.000 đồng; còn bản đặc biệt lại có giá bán lên tới 2,1 triệu đồng.

Nhiều ý kiến cho rằng, xét về bản chất, việc "độ" bìa sách của Công ty Đông A đã cho ra đời những sản phẩm không đúng luật. Những cuốn sách dù có vẻ bề ngoài rất đẹp đẽ và sang trọng này lại là những sản phẩm có dấu hiệu vi phạm Luật xuất bản 2012. Việc Công ty Đông A không ghi đầy đủ thông tin, không ghi đúng vị trí thông tin trên bìa sách cũng chính là một thiếu sót rất lớn của đơn vị này khi đưa những sản phẩm sách "độ" bìa ra thị trường.

Vi phạm nghiêm trọng các quy định pháp luật?

Quá trình tìm hiểu cho thấy, bản sách thông thường và bản sách đặc biệt vốn là 2 ấn phẩm hoàn toàn khác nhau. Đối với những ấn phẩm sách "độ" bìa, Công ty Đông A đã tự ý thay đổi hình trên bìa sách không đúng với mẫu xin cấp phép. Qua khảo sát, cả hai loại sách bản đặc biệt và bản thông thường của Đông A hiện đang lưu hành trên thị trường đều có chung 1 giấy xác nhận đăng ký xuất bản số 1163 và quyết định xuất bản số 418.

Vậy, việc đơn vị này sử dụng 1 giấy phép xuất bản đối với cả 2 loại ấn phẩm sách liệu có đúng với các quy định của pháp luật? Cũng từ đây, việc nộp lưu chiểu đối với những cuốn sách "độ" bìa này cũng nảy sinh nhiều vấn đề cần sớm được các cơ quan chức năng vào cuộc làm rõ.

Trao đổi với báo chí, đại diện Thư viện Quốc gia Việt Nam (TVQGVN) xác nhận: Tất cả các sách "độ" bìa của Công ty Đông A đều không được nộp lưu chiểu. Cũng theo người này: "Đến nay, Thư viện Quốc gia Việt Nam đã nhận được lưu chiểu các bản sách bản thông thường của Công ty Đông A liên kết với NXB Văn Học. Nhưng chúng tôi chưa bao giờ nhận được các bản sách 'độ' bìa loại đặc biệt của Công ty Đông A".

Mới đây, theo phản ánh của chị L.T.H (ngụ tại Hà Nội), trong quá trình mua các sản phẩm sách của Công ty Đông A, chị đã phát hiện một số vấn đề bất cập. Ngày 29/9/2021, chị H. mua một cuốn sách có tên "Napoléon Bonaparte" phiên bản giới hạn 500 cuốn (hay còn gọi là S500) do Công ty CP Văn hóa Đông A phát hành với giá 7 triệu đồng. Quá trình kiểm tra cuốn sách này, chị H. nhận thấy trên bìa sách không có mã vạch ISBN. Trên bìa trước của cuốn sách "Napoléon Bonaparte" S500 mà chị H. đã mua cũng không ghi tên nhà xuất bản. Dù có giá lên tới 7 triệu đồng, thế nhưng trên bìa sách cũng hoàn toàn không thể hiện bất kỳ thông tin nào về giá tiền của cuốn sách.

Theo chị H., những vấn đề mà chị phát hiện trên cuốn sách "Napoléon Bonaparte" S500 do Công ty CP Văn hóa Đông A phát hành đã vi phạm nghiêm trọng các quy định của pháp luật, cụ thể là các quy định của Luật xuất bản 2012 và Thông tư quy định về quản lý và sử dụng mã số sách tiêu chuẩn quốc tế do Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành ngày 1/3/2016.

Chị H. cho biết: "Trên cách trang thông tin và phát ngôn chính thức của Công ty Đông A, cuốn sách Napoléon Bonaparte S500 được mở bán tại Website Đông A; các đại lý và tại Group Đông A: Buy, Sell & Exchange. Tức là, Công ty Đông A phát hành cuốn sách này với mục đích kinh doanh, thế nhưng tôi lại không tìm thấy giá bán lẻ được in trên bìa cuốn sách. Vậy cuốn sách Napoléon Bonaparte S500 mà tôi đã mua liệu có đạt đủ tiêu chuẩn để được phép lưu hành trên thị trường hay không?".

Đáng chú ý, trên thị trường sách Việt Nam hiện nay, việc "độ" bìa để tạo chiến lược kinh doanh và tăng giá bán cho các cuốn sách đang dần trở nên phổ biến hơn. Không chỉ Công ty Đông A - đơn vị "độ" bìa sách lớn nhất hiện nay; mà còn có thêm rất nhiều công ty sách khác cũng đang thực hiện việc "độ" bìa sách này với những quy mô lớn nhỏ khác nhau. Chính vì vậy, rất cần có vào cuộc nắm bắt thông tin kịp thời của các cơ quan quản lý để sớm xây dựng được một hành lang pháp lý rõ ràng đối với những ấn phẩm sách đặc biệt này.

VOVTV sẽ tiếp tục thông tin!