Nhà văn Sơn Tùng - tác giả tiểu thuyết 'Búp sen xanh' qua đời ở tuổi 93

Ngày 22/7, theo thông tin từ gia đình, nhà văn Sơn Tùng - tác giả cuốn tiểu thuyết "Búp sen xanh" viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh vừa qua đời lúc 23h00. Ông hưởng thọ 93 tuổi.

Nhà văn Sơn Tùng tên thật là Bùi Sơn Tùng. Ông sinh năm 1928 tại làng Hoa Lũy (nay là Kim Lũy), xã Diễn Kim, huyện Diễn Châu, Nghệ An.

Năm 1944, ông tham gia cách mạng, hoạt động trong phong trào thanh niên, sinh viên thủ đô từ rất sớm, khi mới 16 tuổi. Sau khi Hà Nội giải phóng, nhà văn Sơn Tùng vào học tại Trường đại học nhân dân và sau đó trở thành cán bộ tuyên truyền của Đảng. Năm 1961, ông về viết cho Báo Nông Nghiệp và từ cuối năm 1962 là phóng viên của Báo Tiền Phong.

Năm 1965, nhà văn Sơn Tùng là đặc phái viên của Báo Tiền Phong tác nghiệp chủ yếu tại vùng chiến sự ác liệt ở Quân khu 4, từ Thanh Hóa đến Quảng Bình, Vĩnh Linh. Tới năm 1967, ông xung phong đi B, vào chiến trường Đông Nam bộ thành lập và phụ trách tờ báo Thanh niên Giải phóng.

Năm 1971, ông bị thương rất nặng trong chiến đấu. Cùng lúc, ông bị chấn thương sọ não, vỡ xương vai, nửa người bên phải hầu như bị liệt không đi lại được, thần kinh chéo bị tổn thương nặng, tay phải co quắp, tay trái chỉ còn 2 ngón, thị lực còn 1/10.

Sau chiến tranh, ông là thương binh hạng 1/4 nhưng vẫn tiếp tục cầm bút. Ông viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh, những nhà cách mạng hiện đại cũng như các danh nhân văn hóa của dân tộc. Từ năm 1974 tới nay, nhà văn Sơn Tùng đã cho ra đời hàng chục tiểu thuyết, tư liệu, tập truyện. Ông viết bằng bàn tay phải chỉ còn 3 ngón bị co quắp, cầm bút vô cùng khó khăn. Nhà văn Sơn Tùng được phong danh hiệu Anh hùng Lao động năm 2011.

Nhà văn Sơn Tùng là nhà văn Việt Nam có nhiều tác phẩm về Chủ tịch Hồ Chí Minh và các danh nhân cách mạng, danh nhân văn hóa Việt Nam. Trong cuộc đời cầm bút Sơn Tùng đã viết 21 tác phẩm văn học thì có tới 13 tác phẩm viết về Hồ Chí Minh. Ông viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh bằng lòng ngưỡng mộ, say mê và tôn thờ. Nhà văn Sơn Tùng dành cả cuộc đời của mình từ khi mới ngoài hai mươi tuổi đến năm hơn tám mươi tuổi để tìm hiểu về Bác.

Tác phẩm tiêu biểu nhất của ông là tiểu thuyết "Búp sen xanh" viết về Bác Hồ từ những ngày thơ ấu cho đến khi ra đi tìm đường cứu nước. Ra mắt lần đầu năm 1982, cho tới nay “Búp sen xanh” đã được tái bản lần thứ 30 và dịch ra nhiều ngôn ngữ khác trên thế giới. Cuốn sách được Thủ tướng Phạm Văn Đồng viết lời giới thiệu ở lần tái bản đầu tiên.

"Búp sen xanh” là kết tinh của lòng yêu kính vô bờ với vị lãnh tụ của dân tộc và quá trình điền dã bền bỉ, nghiên cứu tài liệu không mệt mỏi của nhà văn Sơn Tùng suốt mấy chục năm. Từ năm 1948, nhà văn Sơn Tùng đã đến gặp trực tiếp bà Thanh và ông Khiêm – là anh chị ruột của Bác, được gia đình cung cấp những tài liệu quý báu về cuộc đời, gia cảnh của Bác.

Cho đến nay “Búp Sen Xanh” vẫn là tác phẩm xuất sắc nhất của văn học Việt Nam kể lại một cách chân thực, cảm động và trọn vẹn từ Thời thơ ấu, Thời niên thiếu cho đến Tuổi hai mươi của chàng thanh niên Nguyễn Tất Thành khi bước chân xuống con tàu Đô đốc Latouche-Tréville để ra đi tìm đường cứu nước.

Bên cạnh "Búp sen xanh", nhà văn Sơn Tùng còn có một loạt tác phẩm tiêu biểu: "Bên khung cửa sổ" (1974), "Nhớ nguồn" (1975), "Con người và con đường" (1976), "Trần Phú" (1980), "Sáng ánh tâm đăng Hồ Chí Minh" (2005), "Bác ở nơi đây" (2005), "Chung một tình thương của Bác" (2006), "Lõm" (2006), "Tấm chân dung Bác Hồ" (2013), "Cuộc chia li trên bến Nhà Rồng" (2015), "Thầy giáo Nguyễn Tất Thành ở trường Dục Thanh" (2016)....

Nhà văn Sơn Tùng đã trở thành người đầu tiên mở một hướng mới khi viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh với tư cách là một con người bình thường, chân thực và giản dị. Ông đã góp phần hé mở cánh cửa để người đọc dần dần có thể khám phá những miền tâm tư sâu thẳm của nhân vật Hồ Chí Minh.

Nhận xét về nhà văn Sơn Tùng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp có lần nói: “Đó là một con người có trí mệnh”. Đánh giá về sự nghiệp văn chương của Sơn Tùng, giáo sư Phan Ngọc viết: “Đó là con đường khiến anh trở thành con người có uy tín nhất viết về tiểu sử Hồ Chí Minh” với một “Phong cách Sơn Tùng”.

Sự ra đi của nhà văn Sơn Tùng để lại một khoảng trống lớn trên văn đàn Việt Nam. Khi nhận tin nhà văn Sơn Tùng qua đời, bạn bè, đồng nghiệp giới văn chương đã bày tỏ niềm tiếc thương sâu sắc.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam xúc động viết: "Ông là một con người đặc biệt và là một nhà văn đặc biệt. Ý chí sống và sáng tạo phi thường của ông là một tấm gương lớn. Xin cúi đầu vĩnh biệt ông".

Nhà thơ Nguyễn Thế Kỷ chia sẻ trên trang cá nhân, ông cảm thấy tê tái khi biết nhà văn Sơn Tùng ra đi: "Chú Sơn Tùng - nhà văn, thương binh nặng, anh hùng lao động đã sống, viết trong khổ đau, bần hàn cùng cực vẫn ngạo nghễ, cao thượng, son sắt, đanh thép. Một con người phi thường và hiếm hoi. Xin chia tay chú. Chú rời cõi tạm để bớt đau khổ, giằng xé, nhiều khi bất lực, chú nhé".

Nhà văn Thiên Sơn - người gọi tác giả "Búp sen xanh" là bác, xúc động viết: "Xin nghiêng mình tiễn biệt ông, người thày lớn nhất của tôi. Một nhân cách đáng ngưỡng mộ bậc nhất mà tôi từng gặp trong đời. Ông để lại tấm gương lao động quên mình và là biểu tượng của sự liêm khiết, một nhà văn có phẩm giá".