Xuân về thung lũng 'Mắt Trời'

Bản Thèn Pả những ngày này rộn rã tiếng nói cười khi bà con háo hức đón xuân sang. Theo phong tục, ngày mùng 1 tết, người Xạ Phang dành riêng để tổ chức các lễ cúng và mừng tuổi những người trong gia đình. Từ ngày mùng 2 trở đi, mọi người mới ra khỏi nhà đi chúc tết, mừng tuổi bà con, bạn bè làng xóm.

Đón mùa xuân mới năm nay, chị Thàn Chấn Hóa ở bản Thèn Pả cũng sửa soạn cho các con và chồng bộ trang phục đẹp nhất. Con gái được mẹ mặc cho chiếc áo truyền thống với những hoa văn tinh xảo được thêu tỉ mỉ ở cổ và tay áo, tạo nên nét duyên dáng của người phụ nữ Xạ Phang. Chồng và con trai được chị chuẩn bị những đôi giày thêu hoa bắt mắt đi chơi tết. Những bộ trang phục đó là nét đẹp văn hóa truyền thống mà người Xạ Phang gìn giữ từ bao đời nay.

Cùng với trang phục truyền thống, trong mâm cơm ngày tết của người Xạ Phang không thể không có món thịt lợn hun khói. Món ăn này đã trở thành một nét ẩm thực trong ngày tết của người Xạ Phang ở thung lũng được mệnh danh là “Mắt Trời” Thèn Pả. 

Thịt lợn được người Xạ Phang chuẩn bị từ trước tết nhiều ngày, thậm chí cả tháng để cúng ông bà tổ tiên và mang đi chúc tết gia đình thông gia; hay dùng để chế biến thành các món ăn mời anh em, bạn bè người thân trong ngày tết.

Ông Sần Lao Ngai, Già làng bản Thèn Pả, xã Sa Lông, huyện Mường Chà cho biết, việc mổ lợn ngày tết, sau đó ướp muối để chế biến thành thịt hun khói và ăn dần đã trở thành truyền thống, nét đặc trưng của người Xạ Phang ở Thèn Pả. 

Ngày nay, khi xã hội càng phát triển, nhiều tục lệ trong ngày lễ, tết của người Xạ Phang ở Thèn Pả đã có nhiều thay đổi tích cực, các hủ tục đã được đẩy lùi.

Anh Sần Seo Ngấn, Trưởng bản Thèn Pả chia sẻ, Tết là dịp để đồng bào dân tộc Xạ Phang được diện những bộ quần áo đẹp nhất để đi thăm nhau. Trong không khí ngập tràn sắc xuân, họ gửi trao cho nhau những lời chúc tốt đẹp và cùng mong một năm mới nhiều may mắn.

Những phong tục đẹp, nét văn hóa đặc sắc trong ngày tết vẫn được đồng bào dân tộc Xạ Phang ở Thèn Pả bảo tồn, gìn giữ. Chắc chắn, những ai từng một lần đến với thung lũng "Mắt Trời” này đều khó có thể quên những nét đẹp đặc sắc ấy, nhất là mỗi độ tết đến, xuân về.