Xây dựng Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội thành công viên di sản

Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt năm 2009 và được UNESCO công nhận Di sản thế giới vào tháng 8/2010, với tổng diện tích 18,35 ha; còn Khu di tích Cổ hoa được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt năm 2012 với diện tích 860,4 ha. Riêng Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long, từ khi được vinh danh là Di sản văn hóa thế giới, đến nay thành phố đã thực hiện tốt 7/8 cam kết với UNESCO; còn một nội dung là nhất thể hóa quản lý đang tiếp tục thực hiện.

Từ trước năm 2020, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội đã thực hiện các dự án cải tạo, sửa chữa xuống cấp bằng nguồn kinh phí thường xuyên để phục vụ khách tham quan tại Hoàng thành Thăng Long và Khu di tích Cổ Loa; tổ chức thi tuyển phương án thiết kế kiến trúc Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long tại số 18 Hoàng Diệu theo quy hoạch tổng thể mặt bằng đã được phê duyệt. Trung tâm đã và đang thực hiện đầu tư và chuẩn bị đầu tư 5 dự án. Trong số này có Dự án bảo tồn, tôn tạo tường thành cung phía Tây; khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long (hoàn thành năm 2017); Dự án bảo tồn nhà Cục Tác chiến và từng bước hoàn trả không gian điện Kính Thiên; Dự án bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội (dự án tổng thể); Dự án lập quy hoạch chi tiết 1/500 Khu di tích Thành Cổ Loa...

Tại buổi làm việc, các đại biểu đã trao đổi, thảo luận về các vấn đề liên quan, để làm rõ và đề xuất những phương án, giải pháp giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong triển khai, thực hiện các dự án bảo tồn hai di sản quan trọng trên.

Thứ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương cho rằng, việc phục dựng điện Kính Thiên là rất quan trọng, nhưng thành phố nên chia ra một dự án nghiên cứu trước. Sau khi kết quả nghiên cứu được phê duyệt, mới thực hiện dự án phục dựng.

Theo Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Lưu Trần Tiêu, Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, đối với Khu khảo cổ 18 Hoàng Diệu, trước đây đã có 25 phương án thiết kế, trong đó có 2 phương án được trao giải Nhì, Hà Nội nên chọn một phương án và bổ sung thêm một số chi tiết để xây dựng “bảo tàng ngoài trời” tại 18 Hoàng Diệu, xứng tầm với các công trình kiến trúc xung quanh và thu hút khách du lịch.

Góp ý với Hà Nội, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu cho rằng, vấn đề thống nhất quản lý là quan tâm số 1 của UNESCO cũng như của Việt Nam. Do vậy, Hà Nội cần tập trung phối hợp với các đơn vị liên quan để đẩy nhanh tiến độ bàn giao phần diện tích còn lại (1,729 ha) và bàn giao các di vật khảo cổ học. Về các dự án ưu tiên, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu mong muốn Hà Nội không dàn trải, cần tập trung hai dự án ưu tiên, đó là Khu khảo cổ 18 Hoàng Diệu và Phục dựng Điện Kính Thiên.

Cũng tại buổi làm việc, Bí thư Thành ủy Hà Nội nhấn mạnh, Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long và Khu di tích Cổ Loa là những di sản quý của Hà Nội, cần phát huy giá trị kép của các khu di sản, vừa bảo tồn gắn với phát triển du lịch; đặc biệt là thực hiện tầm nhìn để Hoàng thành Thăng Long trở thành Công viên di sản.

Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ đề nghị các cấp, ngành liên quan tiếp tục làm sâu sắc hơn nữa những chủ trương, quan điểm lớn của Đảng, Nhà nước, Thành ủy về văn hóa, bảo tồn phát huy các di sản thế giới, từ đó xác định quyết tâm, trách nhiệm trong thực hiện các dự án tôn tạo di sản, làm rõ những tồn tại hạn chế, những nguyên nhân khách quan, chủ quan để có giải pháp khắc phục.

Bí thư Thành ủy Hà Nội nhấn mạnh công tác nhất thể hóa quản lý và bàn giao Khu Hoàng thành Thăng Long cần được đẩy nhanh tiến độ. Về mặt bằng khu di sản đã cơ bản xong, hiện còn khu vực trạm kinh doanh xăng dầu trên đường Nguyễn Tri Phương và Bảo tàng Lịch sử Quân sự. Vì vậy, Bí thư Thành ủy Hà Nội đề nghị Ủy ban nhân dân thành phố, các sở, ngành phối hợp cùng Bộ Quốc phòng đẩy nhanh thực hiện dự án mới, sớm di dời địa điểm cũ. Với việc bàn giao các hiện vật cho Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội, Bí thư Thành ủy Hà Nội đề nghị Viện Nghiên cứu Kinh thành thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam sớm bàn giao để Trung tâm được tiếp cận, nghiên cứu sớm.

Về việc thực hiện các dự án tại Khu Trung tâm  Hoàng Thành Thăng Long, Bí thư Thành ủy Hà Nội giao Ban Cán sự Đảng UBND thành phố Hà Nội khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, đề xuất chủ trương, trình Thường trực Thành ủy phê duyệt; nghiên cứu tăng cường năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác bảo tồn di sản; ứng dụng công nghệ thông tin, mở rộng và thực hiện hiệu quả hơn công trình giáo dục di sản; tổ chức các hoạt động, sự kiện văn hóa quy mô quốc gia, khu vực, các sự kiện có sự phối hợp quốc tế để tăng giá trị kinh tế tại các khu di sản.

Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ cũng yêu cầu thành lập Ban Chỉ đạo các dự án liên quan đến Hoàng thành Thăng Long do Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội đứng đầu; tiếp tục kiện toàn Hội đồng tư vấn khoa học; tăng cường năng lực cho Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long-Hà Nội; tăng cường quan hệ quốc tế để bảo tồn, phát huy giá trị Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long, trong đó Văn phòng UNESCO tại Hà Nội làm đầu mối./.