Vì sao khám phá về nhiệt độ và xúc giác đoạt giải Nobel Y sinh 2021

Giải thưởng về Y sinh năm nay đã được trao cho hai nhà khoa học người Mỹ David Julius và Ardem Patapoutian "vì những khám phá của họ về các thụ thể đối với nhiệt độ và xúc giác".

Theo Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska ở thủ đô Stockholm của Thụy Điển, "những khám phá mang tính đột phá... của các chủ nhân giải thưởng Nobel (Y sinh) năm nay cho phép chúng ta hiểu về cách thức mà nhiệt độ nóng, lạnh và lực cơ học có thể kích hoạt các xung thần kinh và cho phép chúng ta nhận thức, thích nghi với thế giới xung quanh.

Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta coi những cảm giác này là đương nhiên, nhưng các xung động thần kinh được khởi tạo ra sao để có thể nhận biết được nhiệt độ và áp suất? Điều này đã được lý giải nhờ những chủ nhân của giải Nobel năm nay. Những kiến thức này đang được sử dụng để phát triển các phương pháp điều trị cho hàng loạt chứng bệnh, bao gồm cả cơn đau mãn tính".

Ông David Julius (65 tuổi) là Giáo sư tại Đại học California ở thành phố San Francisco (Mỹ), trong khi đó Ardem Patapoutian (53 tuổi) là nhà sinh học phân tử thuộc Viện nghiên cứu Scripps Research ở California.

Trước đó, hai nhà khoa học đã nhận được giải thưởng về Sinh học và Y khoa của Quỹ BBVA (Foundation Frontiers of Knowledge Award in Biology and Biomedicine) với công trình nghiên cứu này.

Nhiệt độ và cảm giác đau là một phần của xúc giác, phần ít được tìm hiểu trong 5 giác quan chính của con người. Hai nhà khoa học Julius và Patapoutian đã đặt nền móng cho thiết bị cảm biến nhiệt học cũng như cảm biến cơ học. Nghiên cứu này được đánh giá là "đưa ra các tiềm năng y học thú vị", bởi nó làm sáng tỏ cách giảm đau mãn tính và cấp tính liên quan đến các bệnh, chấn thương và phương pháp điều trị chúng.

Trên thực tế, một số phòng thí nghiệm về dược phẩm đang nghiên cứu để xác định các phân tử này, mục tiêu là điều trị các chứng bệnh đau mãn tính khác nhau, ví dụ tình trạng viêm khớp.

Để tiến hành nghiên cứu, David Julius đã sử dụng capsaicin, một hợp chất cay từ ớt, gây cảm giác nóng để xác định cách đầu dây thần kinh của da phản ứng với nhiệt. Cộng sự của ông là Ardem Patapoutian dùng tế bào nhạy cảm với áp suất để khám phá ra một phản ứng khác với kích thích cơ học trên da và cơ quan nội tạng.

Ngoài huy chương vàng và bằng chứng nhận giải thưởng Nobel 2012, hai nhà khoa học sẽ cùng nhau chia sẻ khoản tiền thưởng trị giá 10 triệu kronor Thụy Điển (tương đương 1,1 triệu USD). Trong năm 2020, giải thưởng này được trao cho 3 nhà khoa học Harvey J. Alter, Charles M.Rice (cùng là người Mỹ) và Michael Houghton (người Anh) với công trình nghiên cứu về virus viêm gan C.

Nếu như năm ngoái, giải thưởng Nobel được trao trong bối cảnh đại dịch COVID-19 hoành hành, thì năm nay cuộc khủng hoảng y tế này phủ bóng lên toàn bộ quá trình lựa chọn người đoạt giải, do thời gian đề cử kết thúc vào tháng 1/2021.

Sau giải Nobel Y sinh, chủ nhân của các giải Nobel Vật lý sẽ được công bố vào ngày 5/10, Hóa học ngày 6/10, Văn học ngày 7/10, Hòa bình ngày 9/10 và Kinh tế ngày 11/10.