Tổng thống Biden sẽ làm gì trong thời gian cuối ở Nhà Trắng

Tổng thống Joe Biden đã có bài phát biểu trước quốc dân từ Phòng Bầu dục vào tối 24/7 trong đỉnh điểm của những tuần căng thẳng, chứng kiến ông từ bỏ đề cử tổng thống của đảng Dân chủ - hành động mà một ngày nào đó có thể trở thành thời điểm quyết định trong sự nghiệp chính trị của ông.

Bài phát biểu là một nỗ lực để ông Biden rời khỏi đời sống chính trị một cách nhẹ nhàng, nhưng nó cũng như một lời nhắc nhở rằng chỉ vài ngày sau khi tổng thống công bố quyết định chưa từng có của mình, nước Mỹ đã bước tiếp với guồng quay bầu cử.

Các đại biểu đảng Dân chủ nhanh chóng ủng hộ người được ông Biden lựa chọn, Phó Tổng thống Kamala Harris, và gần 90% cử tri  Dân chủ được khảo sát cho rằng ông đã đưa ra lựa chọn đúng đắn – theo kết quả thăm dò gần đây của CNN.

Trong một hoàn cảnh đặc biệt, chỉ vài tháng trước cuộc bầu cử năm 2024, ông Biden đã bất ngờ thực hiện lời hứa năm 2020 là trở thành “cầu nối” cho thế hệ lãnh đạo tiếp theo. “Tôi quyết định cách tốt nhất hướng về phía trước là truyền ngọn đuốc cho thế hệ mới”, Tổng thống Mỹ phát biểu, “Đó là cách tốt nhất để đoàn kết đất nước chúng ta.”

Câu hỏi đặt ra là: Vị tổng thống sắp mãn nhiệm sẽ làm gì trong thời gian còn lại?

Bản thân Tổng thống Biden khẳng định rằng công việc của ông vẫn chưa hoàn thành và đã nói rõ vào tối 24/7 rằng ông muốn giải quyết những vấn đề còn lỏng lẻo trong chính sách. Chẳng hạn, ông cam kết sẽ tiếp tục nỗ lực bảo vệ nền dân chủ ở trong và ngoài nước, cam kết đi đến lệnh ngừng bắn ở Gaza trước khi rời nhiệm sở.

Nhưng ngoài việc hoàn tất các di sản của một vị tổng thống, vẫn còn một chiến dịch tranh cử đang diễn ra. Vậy ông Biden thể đóng vai trò gì trong cả hai?

Tổng thống Biden có thể làm gì trong thời kỳ tranh cử?

Các chiến lược gia và những người thăm dò ý kiến đều đồng ý: Tổng thống Biden có thể đóng vai trò quan trọng với bà Harris trên con đường tranh cử.

Bản thân ông rõ ràng cũng nghĩ như vậy. Hôm 22/7, ông phát biểu từ xa tại một sự kiện tranh cử ở Delaware: “Tôi sẽ lên đường và tôi sẽ không đi đâu cả”, đồng thời nhắc lại sự ủng hộ dành cho bà Harris: “Cô ấy cứng rắn, cô ấy có năng lực. Cô ấy là một đồng sự tuyệt vời đối với tôi và là một nhà lãnh đạo cho đất nước chúng ta.”

Chuck Rocha, cựu cố vấn cấp cao cho chiến dịch tranh cử năm 2020 của Thượng nghị sĩ Bernie Sanders, nói rằng ông Biden có cơ hội giúp đỡ bà Harris nhờ ảnh hưởng tới các thành viên công đoàn và cử tri thuộc tầng lớp lao động da trắng ở Pennsylvania và Michigan - những nhóm đã giúp tạo nên chiến thắng năm 2020 của ông.

Evan Roth Smith, người đứng đầu cuộc thăm dò ý kiến của Blueprint, nói rằng ông Biden cũng cần kêu gọi những cử tri trung thành nhất của mình rằng, điều quan trọng là họ không chỉ đi bỏ phiếu cho Harris, mà còn thay mặt bà gõ cửa từng nhà để vận động người khác đi bầu.

Fernand Amandi, một nhà thăm dò của đảng Dân chủ, nói rằng ông Biden có thể khẳng định lại những thành công trong chính quyền của mình như một “làn gió chính trị đằng sau cánh buồm của chiến dịch Kamala”, nhấn mạnh vai trò của bà trong hoàn thành công việc phó tổng thống.

Về cơ bản, các chuyên gia cho rằng, động thái tốt nhất là ông Biden sẽ trợ giúp bà Harris ở những nơi có thể, nhưng không để lộ bản thân quá mức. Chính ông cũng dường như nhận ra đã đến lúc mình phải lùi lại một bước. Ông nói: “Tôi biết cần có thời gian và địa điểm để có nhiều năm kinh nghiệm trong đời sống công cộng. Cũng cần có thời gian và không gian cho những tiếng nói mới. Vâng, tiếng nói trẻ hơn. Thời gian và địa điểm đó là bây giờ.”

...Và thời gian còn lại trên cương vị tổng thống?

Các chiến lược gia và nhà thăm dò ý kiến cho rằng ông Biden nên tập trung vào việc làm tổng thống trong thời gian còn lại tại vị.

Chuyên gia Roth Smith nói: “Vai trò quan trọng của tổng thống lúc này để chứng tỏ rằng đảng Dân chủ có thể [tiếp tục] cầm quyền”.

Thể hiện tốt năng lực, đồng thời tìm cơ hội nhắc nhở cử tri về những thành tựu trong chính quyền của mình - từ Đạo luật Giảm lạm phát đến luật Cơ sở hạ tầng - là một trong những cách tốt nhất mà ông có thể hỗ trợ bà Harris.

Nhà thăm dò Amandi cũng cho rằng: “Chính quyền Biden-Harris có một câu chuyện tuyệt vời để kể. Đó là một câu chuyện đã bị phá hoại bởi những lo ngại chính đáng về việc liệu tổng thống [cao tuổi] có thể tiếp tục nhiệm kỳ 4 năm nữa hay không.”

Kyle Kondik, quản lý biên tập tờ Crystal Ball của Sabato tại Trung tâm Chính trị Đại học Virginia, đánh giá, “khả năng làm bất cứ điều gì thực sự quan trọng của ông Biden bị hạn chế” vì ông ấy phải đối mặt với một quốc hội bị chia rẽ và mùa bầu cử đang diễn ra sôi nổi. Nhưng có một số việc mà tổng thống có thể tự mình thực hiện.

Thứ nhất, người Mỹ đang phụ thuộc vào kinh nghiệm chính sách đối ngoại sâu rộng của ông vào thời điểm khó khăn đối với Trung Đông và châu Âu. Trong bài phát biểu hôm 24/7 của mình, ông cho biết ông sẽ tìm cách “mang lại hòa bình và an ninh cho Trung Đông” và tiếp tục tập hợp một liên minh các quốc gia để ngăn chặn việc Nga ở Ukraine, củng cố NATO và các đồng minh của Mỹ ở Thái Bình Dương. Tất cả những điều đó có thể không đạt được trong 5 tháng, nhưng ông có thể nỗ lực để đạt được tiến bộ rõ ràng.

Tổng thống Biden cũng có thể tìm kiếm những chiến thắng về chính sách đối nội trong các vấn đề từng cản trở việc ứng cử của ông, bao gồm cả nhập cư và lạm phát. Ông cũng có thể nêu bật những thành tựu về các chính sách ít được biết đến hơn như đàm phán giảm giá thuốc cho người Mỹ tham gia Medicare. Hôm 24/7, ông nhấn mạnh những đề xuất cải cách của Tòa án Tối cao và chương trình Cancer Moonshot (nơi bệnh nhân ung thư có thể chia sẻ những câu chuyện về cảm hứng và hy vọng của họ để chống chọi lại căn bệnh) là một trong những ưu tiên của mình.

Những nỗ lực đó cũng phục vụ mục đích kép là củng cố di sản và tăng tỷ lệ ủng hộ ông, điều cũng hữu ích đối với bà Harris.

“Tôi nghĩ Tổng thống Biden sẽ rời nhiệm sở vào tháng 1 với tỷ lệ ủng hộ cao hơn đáng kể, vì trở ngại duy nhất trong việc đánh giá ông ấy hiện đã được loại bỏ, đó là mối lo ngại rằng ông Biden sẽ tái tranh cử ở độ tuổi mà những hạn chế về thể chất không cho phép ông tiếp tục”, ông Amandi nói.