Tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ, phụ huynh cần lưu ý gì?

TS BS Lê Kiến Ngãi, Trưởng phòng khám tư vấn tiêm chủng, khoa Dự phòng và kiểm soát nhiễm khuẩn, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, quy trình tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ và người lớn cơ bản giống nhau. Điều cần lưu ý đầu tiên để trẻ 12 - 17 tuổi được thực hiện tiêm vaccine COVID-19 là cha mẹ cần ký phiếu đồng ý và nắm rõ các trường hợp nên và không nên tiêm.

Bên cạnh đó, phụ huynh cũng cần lưu ý 3 mốc thời điểm quan trọng trước, trong và sau khi tiêm vaccine.

Trước tiêm 

Trước khi tiêm vaccine COVID-19, các bậc phụ huynh nên chuẩn bị trước tinh thần cho trẻ bằng cách nói chuyện về những gì sẽ xảy ra. Trẻ nên ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý, uống đủ nước, không sử dụng chất kích thích, ngủ đủ giấc.

Trẻ cần tuân thủ các quy định phòng chống dịch như khai báo y tế trước khi vào điểm tiêm chủng, đeo khẩu trang, rửa tay hoặc sát khuẩn tay thường xuyên, hạn chế nói chuyện, tiếp xúc với người khác tại điểm tiêm chủng và đảm bảo khoảng cách theo quy định. Bên cạnh đó cũng như tất cả các loại vaccine khác, trẻ sẽ được khám sàng lọc trước tiêm.

Trẻ hoặc cha mẹ, người giám hộ cần nói với bác sĩ về bất kỳ trường hợp trẻ có bệnh nền, tiền sử dị ứng, phản vệ với thuốc, vaccine hay bất kỳ dị nguyên nào.. để bác sĩ đưa ra chỉ định tiêm phù hợp trong buổi khám sàng lọc.

Cha mẹ, người giám hộ sẽ thực hiện ký phiếu đồng ý tiêm chủng (nếu đồng ý tiêm chủng cho đối tượng này) trước khi tiêm.

Trong tiêm 

Hiện Bộ Y tế đã phê duyệt 2 loại vaccine Pfizer và Moderna cho trẻ từ 12 đến 17 tuổi. Khoảng cách giữa 2 mũi là 3 - 4 tuần với liều lượng vaccine như người lớn (liều 0,3ml chứa 30mcg vaccine).

Cha mẹ cần thường xuyên động viên, trấn an trẻ. Ngoài ra, để ngăn ngừa ngất xỉu và các chấn thương liên quan đến ngất xỉu, trẻ nên được ngồi hoặc nằm trong khi tiêm và trong 15 phút sau khi tiêm.

Cha mẹ, người giám hộ chủ động tìm hiểu và hỏi cán bộ y tế các thông tin về loại vaccine phòng COVID-19 con bạn được tiêm và lịch tiêm mũi tiếp theo. Các dấu hiệu có thể xuất hiện sau khi tiêm và cách xử lý. Cơ sở y tế và số điện thoại liên hệ trong trường hợp khẩn cấp.

Sau tiêm 

Sau tiêm vaccine COVID-19, trẻ được yêu cầu ở lại trong 15 - 30 phút để theo dõi sức khỏe, trong trường hợp trẻ bị phản ứng dị ứng nghiêm trọng, các cán bộ y tế sẽ xử trí ngay.

Trẻ có thể bị một số tác dụng phụ, đó là những dấu hiệu bình thường cho thấy cơ thể trẻ đang xây dựng lớp bảo vệ. Những tác dụng phụ này có thể ảnh hưởng đến khả năng hoạt động hàng ngày của trẻ nhưng chúng sẽ biến mất sau vài ngày.

Các tác dụng phụ thông thường có thể gặp như: Đau, đỏ, sưng tại vị trí tiêm; toàn thân mệt mỏi, đau đầu, đau cơ, ớn lạnh, sốt, buồn nôn.

Phụ huynh có thể làm giảm đau và khó chịu nơi vị trí tiêm cho trẻ bằng cách đắp khăn sạch, mát và ướt lên vị trí này, kèm vận động cánh tay trẻ nhẹ nhàng. Bên cạnh đó, để giảm khó chịu do sốt, hãy cho trẻ uống nhiều nước và ăn mặc thoáng.

Các phản ứng nghiêm trọng sau khi tiêm vaccine phòng COVID-19 là hiếm gặp, thường xuất hiện trong vòng vài giờ hoặc ngày đầu sau khi tiêm như: Tê quanh môi và/hoặc lưỡi; phát ban, mẩn đỏ, tím tái hoặc đỏ da; ngứa, căng cứng, tắc nghẹn, khản đặc; nôn, tiêu chảy, đau quặn bụng; thở dốc, thở khò khè, thở rít, khó thở, cảm giác nghẹt thở, ho; mạch yếu, chóng mặt, choáng/xây xẩm, cảm giác muốn ngã…

Dấu hiệu thông thường diễn biến nặng lên như: sốt cao ≥ 39 độ C, sưng/đỏ lan rộng tại chỗ tiêm, tăng huyết áp hoặc tụt huyết áp hoặc kẹt huyết áp, đau cơ dữ dội. Nếu gặp phải các dấu hiệu nghiêm trọng hoặc bất thường nêu trên, hãy đến ngay cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán và xử trí kịp thời.