Thủ tướng: Đông Nam Bộ cần tăng tốc, đột phá, tiên phong, liên kết chặt chẽ

Hội nghị tập trung bàn về việc tổ chức triển khai thực hiện Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 vừa được ban hành tại Quyết định số 370/QĐ-TTg ngày 04/5/2024. 

Cùng với đó, các đại biểu đã thảo luận và cùng rà soát các công việc, nhiệm vụ ưu tiên triển khai thực hiện quy hoạch, đánh giá khó khăn, thách thức, vướng mắc để xác định phương hướng, giải pháp khắc phục, triển khai hiệu quả Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ với mục tiêu đưa KTXH vùng Đông Nam Bộ tiếp tục phát triển nhanh, toàn diện, chất lượng và bền vững. Trên cơ sở đó làm sâu sắc hơn các giải pháp phát triển của quy hoạch và đề xuất các giải pháp mang tính đột phá, các cơ chế, chính sách đặc thù cần sớm thí điểm triển khai. 

Sau khi nghe các ý kiến phát biểu, kết luận hội nghị Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, việc hoàn tất phê duyệt quy hoạch vùng Đông Nam Bộ trong thời điểm này có ý nghĩa quan trọng chín muồi để: Cụ thể hóa tầm nhìn, quan điểm, mục tiêu tại Nghị quyết phát triển vùng và quy hoạch cấp quốc gia vào vùng; Cụ thể hóa việc bố trí không gian phát triển các ngành quốc gia trên địa bàn; Triển khai các dự án mang tính kết nối quan trọng giữa các tỉnh trong vùng, liên vùng và liên ngành; Đẩy nhanh thực hiện các đột phá chiến lược nhằm phát huy tối đa lợi thế so sánh về vị trí địa kinh tế của vùng, thúc đẩy phát triển KTXH của cả vùng và các vùng lân cận. 

Thủ tướng cho biết, kết quả phát triển KTXH thời gian vừa qua đã khẳng định rõ nét hơn vị trí, vai trò quan trọng của Vùng Đông Nam Bộ, là vùng kinh tế năng động, đi đầu trong đổi mới, sáng tạo và phát triển, và là vùng đầu tàu kinh tế lớn nhất cả nước.

Để nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thực hiện Quy hoạch Vùng thời gian tới nhằm phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế, phát triển Đông Nam Bộ trở thành trung tâm kinh tế năng động của cả nước và khu vực, Thủ tướng chỉ rõ: "Một là tăng tốc, thứ hai là đột phá, thứ ba là tiên phong, thứ tư là liên kết chặt chẽ và thứ năm là thực chất và hiệu quả. Đi đôi với đó là cơ chế chính sách phải thông thoáng, đổi mới, hiện đại; hạ tầng chiến lược phải tiến nhanh lên hiện đại; quản trị phải thông minh phù hợp với xu thế phát triển mới. Gắn với đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh phát triển khoa học công nghệ. Làm mới là động lực cũ là đầu tư, xuất khẩu và tiêu dùng, nhưng bổ sung các động lực mới là kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh kinh tế tri thức và kinh tế chia sẻ; và trên cơ sở đẩy mạnh hơn nữa và đồng bộ toàn diện hơn với 3 đột phá chiến lược về đào tạo nguồn nhân lực, phát triển hạ tầng và về thể chế, đăc biệt là thể chế. Còn nguồn lực thì lấy đâu, nguồn lực thì thực hiện bao gồm cả nguồn lực của Trung ương, nguồn lực của địa phương, nguồn lực của xã hội, nguồn lực FDI, nguồn lực hợp tác công tư, nguồn lực bằng các cơ chế đổi mới của chúng ta, mà lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư và kích hoạt mọi nguồn lực xã hội để chúng ta phát triển." 

Thủ tướng yêu cầu, bám sát chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; đảm bảo tính tuân thủ và đồng bộ trong tổ chức thực hiện quy hoạch; phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia, ngành, lĩnh vực, vùng, địa phương; Bám sát tình hình thực tiễn của vùng, địa phương, khu vực, thế giới, nhất là tiềm năng, thế mạnh của vùng và liên vùng; Bám sát nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của người dân, doanh nghiệp.

Phải lấy đặt con người là trung tâm, chủ thể và nguồn lực, động lực; không hy sinh công bằng, tiến bộ xã hội, môi trường để đổi lấy tăng trưởng kinh tế đơn thuần; Xác định nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ doanh nghiệp và Nhân dân; Phù hợp với xu thế phát triển của các ngành, lĩnh vực, đất nước, thế giới.

Tìm ra và thúc đẩy phát triển tiềm năng khác biệt, nổi trội, cơ hội, lợi thế cạnh tranh, thu hút, khai thác hiệu quả nguồn lực cho phát triển nhanh, bền vững; Phát hiện những mâu thuẫn, tồn tại, hạn chế, thách thức… để đưa ra giải pháp hóa giải, xoay chuyển tình thế.

Nâng cao hiệu quả công tác điều phối, phát triển và liên kết vùng, trong đó: Xây dựng thể chế liên kết và phát triển vùng; lấy quy hoạch vùng làm cơ sở để điều phối các hoạt động; phát huy vai trò của chính quyền Trung ương cũng như của các địa phương trong Vùng; Xây dựng bộ máy điều phối vùng có đủ thẩm quyền, năng lực và nguồn lực để thực hiện hiệu quả vai trò chỉ đạo, điều phối trong việc giải quyết các vấn đề liên vùng cũng như giữa các địa phương trong vùng, nhất là trong phát triển cơ sở hạ tầng vùng, quản lý và khai thác nguồn nước, phòng chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu; Xây dựng cơ chế, chính sách liên kết vùng, phân công hợp tác giữa các địa phương với nhau phải tăng cường được năng lực quản trị địa phương, thực thi tốt hơn các nhiệm vụ chính quyền Trung ương phân cấp cho địa phương; tạo mối quan hệ hài hoà giữa lợi ích của từng địa phương, lợi ích chung của vùng.

Cùng với đó Thủ tướng đã chỉ rõ nhưng nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong đó nhấn mạnh, khẩn trương xây dựng Kế hoạch thực hiện quy hoạch vùng trên tinh thần "thông thoáng về chính sách, thông suốt về hạ tầng và thông minh về quản trị". 

Tập trung cơ cấu lại các ngành kinh tế theo hướng hiện đại, ưu tiên phát triển các ngành, lĩnh vực có thế mạnh; ưu tiên đầu tư các dự án động lực, trọng điểm có tác động trực tiếp đến phát triển KTXH, có tính lan tỏa lớn, có tính kết nối quốc tế, liên vùng và hướng biển nhấn mạnh các dự án hạ tầng giao thông mới vùng Đông Nam Bộ như cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành, TPHCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành, đô thị thông minh và khuyến khích đầu tư các dự án vào những lĩnh vực mới nổi như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, bán dẫn, hydrogen….

Tập trung đào tạo phát triển nguồn nhân lực, thu hút nhân tài, thúc đẩy đổi mới, sáng tạo nhất là nhân lực bán dẫn, nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ.

Thủ tướng đề nghị các địa phương vùng Đông Nam Bộ: Triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 24-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển KTXH, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030 và Nghị quyết số 154/NQ-CP của Chính phủ ban hành Chương trình hành động của Chính phủ triển khai Nghị quyết số 24; Đoàn kết, đồng lòng, hỗ trợ lẫn nhau, cùng nhau giải quyết các vấn đề của Vùng, liên tỉnh, thành trong Vùng. Nghiên cứu việc xây dựng các quỹ, cơ chế để hỗ trợ các dự án lớn, quan trọng của vùng Đông Nam Bộ.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành Trung ương phối hợp với Bộ KH&ĐT trong tổ chức giám sát, kiểm tra thực hiện quy hoạch Vùng; Thường xuyên rà soát, kiểm điểm, rút kinh nghiệm, bổ sung, báo cáo cấp có thẩm quyền điều chỉnh quy hoạch cho phù hợp với tình hình thực tế; Phối hợp, hỗ trợ hiệu quả, kịp thời tháo gỡ khó khăn cho vùng Đông Nam Bộ và các tỉnh, thành phố trong vùng phát huy sức mạnh tổng hợp trong thực hiện quy hoạch.

Với Hội đồng điều phối Vùng Thủ tướng đề nghị phát huy hơn nữa vai trò của cơ quan thường trực (Bộ KH&ĐT) trong việc tham mưu, đề xuất cho Hội đồng để xử lý, giải quyết các vấn đề của từng địa phương trong Vùng, của Vùng và các vấn đề mang tính liên vùng, đặc biệt là trong phát triển cơ sở hạ tầng vùng, quản lý và khai thác nguồn nước, phòng chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu, tổ chức thực hiện quy hoạch vùng. 

Về các dự án giao thông kết nối vùng Đông Nam Bộ thủ tướng yêu cầu tập trung cho các dự án trọng điểm như Cảng HKQT Long Thành, Vành đai 3 TPHCM, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Vành đai 4 TPHCM, cao tốc TPHCM - Mộc Bài, cao tốc Chơn Thành - Gia Nghĩa, cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, các dự án kết nối đồng bộ với cảng HKQT Long Thành./.