Tập gym để dẻo dai khi về già?

Theo DW, tại Đức, số người có tuổi đi tập gym ngày càng nhiều. Ở tuổi trên 50, những người tập gym không quan tâm tới thể hình 6 múi hay cơ bắp cuồn cuộn mà quan tâm hơn đến việc nâng cao sức khỏe tổng thể. Việc này cũng là hợp lý vì từ tuổi 30 trở đi ngày càng khó tập khối cơ vì hormone bắt đầu giảm xuống. 

Tuy không thể làm cho bạn trẻ lại, nhưng có một phát hiện đáng ngạc nhiên cho thấy tập thể dục thể thao có thể làm dừng lão hóa tế bào. "Giả thiết của chúng tôi là nếu bạn bắt đầu tập ở độ tuổi 50 thì bạn vẫn có thể có được hệ tim mạch của một người trẻ khi đã bước vào tuổi già," bác sĩ Christian Verner, trường Đại học Thể thao và Sức khỏe tại Berlin nói với DW.

Bằng chứng ủng hộ giả thiết này cho thấy, chỉ có một số kiểu bài tập mới thực sự có hiệu quả với hệ tim mạch như vậy. 

Một nhóm các nhà khoa học thuộc các lĩnh vực khác nhau làm thử nghiệm với 124 đối tượng chia thành 4 nhóm, tập theo các bài tập khác nhau. Mục đích là để xem các bài tập có hiệu quả gì đối với hệ tim mạch. Người ta lấy máu và những giờ nhất định để phân tích tế bào và gien. Có 3 chương trình tập luyện, mỗi chương trình tập trong 6 tháng.

Một nhóm tập nâng tạ - 3 lần/1 tuần trong 45 phút. 6 tuần đổi tạ một lần và rà soát lại chương trình tập 1 lần. Nhóm thứ 2 tập sức bền – chạy bộ 3 lần/tuần trong 45 phút ở cường độ vừa phải, duy trì nhịp tim ở mức 70%. Nhóm thứ 3 tập sức bền cường độ cao, duy trì nhịp tim ở mức 95%. Nhóm thứ 4 không tập tới mức đổ mồ hôi mà chỉ theo một cơ chế tập bằng 0.  Toàn bộ những người tham gia không có ai tập luyện gì trước đó để có thể so sánh chính xác hơn kết quả trước và sau khi tập.

Thước đo chính tác động của các bài tập đối với quá trình lão hóa là tình trạng của các telomere. Chúng có thể được coi là chỉ số về sức khỏe và lão hóa tế bào. Những người có bệnh tim mạch có telomeres ngắn hơn so với người khỏe mạnh. Telomere càng ngắn thì tình trạng bệnh càng nghiêm trọng. 

Một ví dụ cho điều này là bệnh xơ cứng động mạch tiến triển nặng. Vậy telomere là gì?

Đó là các trình tự lặp lại của DNA ở đầu mút của nhiễm sắc thể, bảo vệ đầu cuối của các chromosomes – khá giống như đầu dây giày thắt lại để tránh tuột.

Trong nhiều loại tế bào, telomeres ngắn đi trong quá trình tế bào phân chia nên nhìn chung, chúng bị ngắn đi khi người ta già. Nếu chúng quá ngắn, tế bào không nhân lên được nữa, mô không  tái sinh và điều đó ảnh hưởng tới sức khỏe cũng như tuổi thọ của chúng ta.

Tuy nhiên, có một loại enzyme có thể làm dừng quá trình lão hóa – thậm chí enzyme này còn có thể làm cho telomeres dài ra trở lại. Đó chính là telomerase, về cơ bản nó cũng hoạt động kém đi theo thời gian. Tuy nhiên, tập luyện cho thấy có thể đảo ngược điều đó.

Kết quả thử nghiệm cho thấy, ở các nhóm tập luyện sức bền, hoạt động của telomerase tăng lên gấp đôi và chiều dài của telomere tăng thêm 2-3% trong một số tế bào máu nhất định. Còn trong nhóm kiểm soát hay đẩy tạ thì không có gì thay đổi. 

Đó là một phát hiện lớn. Người ta vốn nghĩ rằng telomeres chỉ có ngày một ngắn đi theo thời gian khi chúng ta già đi, và đó là quá trình không thể đảo ngược. Thế nên những người tập chạy và tập giãn cách có cơ hội có được một hệ tim mạch trẻ trung – nếu họ tiếp tục luyện tập.

Cuộc thử nghiệm không xem xét mức độ hoạt động của telomerase sau khi những người tham gia không tập nữa. Tuy nhiên, nó cho thấy mức độ đó phản ứng nhanh như thế nào khi tập luyện sức bền.

"Chúng tôi thấy là cứ mỗi một lượt tập sức bền, hoạt động của telomerase được bật lên và hoạt động đó kéo dài trong  12 đến 24 giờ sau đó. Nó giống như là một tài khoản chống lão hóa. Mỗi khi bạn làm gì đó tốt thì bạn được một chút và làm cho tế bào của bạn khỏe hơn. Khi bạn làm gì đó xấu, tài khoản đó bị rút bớt," bác sĩ Christian Verner, trường Đại học Thể thao và Sức khỏe tại Berlin nói với DW.

Bạn có thể bắt đầu tập luyện sức bền ở bất kỳ độ tuổi nào. Nó không làm cho bạn bất tử, nhưng, hy vọng là sẽ làm bạn trở nên khỏe hơn ở tuổi già.