NSND Ngô Mạnh Lân - người làm phim hoạt hình 'Dế mèn phiêu lưu ký' qua đời

Theo thông tin từ gia đình, NSND, đạo diễn Ngô Mạnh Lân đã trút hơi thở cuối cùng vào hồi 16h30 chiều ngày 15/9. Ông hưởng thọ 87 tuổi.

Đạo diễn Đinh Tuấn Vũ, cháu ngoại của NSND Ngô Mạnh Lân chia sẻ trên trang cá nhân: "Chiều hôm nay, một buổi chiều mát mẻ giữa tháng 9, ông ngoại tôi - NSND Ngô Mạnh Lân đã rời xa cõi tạm. Ông tôi đi thanh thản, nhẹ nhàng. Đó là điều an ủi duy nhất trong nỗi đau lớn này. Con, cháu, chắt xin cúi đầu tiễn biệt ông".

NSND Ngô Mạnh Lân sinh năm 1934 tại xã Tả Thanh Oai, huyện Thanh Trì, Hà Nội. Như lời tự bạch của chính NSND Ngô Mạnh Lân, ông thích vẽ từ bé. Năm 16 tuổi, ông đến với mỹ thuật, tham gia khóa học đầu tiên của trường Mỹ thuật Việt Nam ở chiến khu Việt Bắc do họa sĩ Tô Ngọc Vân phụ trách. Tốt nghiệp, ông vào phục vụ trong quân đội, từng tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ và có nhiều ký họa kháng chiến.

Sau khi hòa bình lập lại, năm 1956, ông được cử đi học khoa Đạo diễn hoạt hình tại Đại học Quốc gia Điện ảnh Liên Xô (cũ). Về nước, ông làm việc tại Xưởng phim Hoạt họa búp bê Việt Nam, nay là Hãng phim Hoạt hình Việt Nam.

Năm 1963, ông cho ra mắt bộ phim hoạt hình đầu tiên mang tên "Một ước mơ", tạo được tiếng vang lớn và được đánh giá là góp phần tạo nền tảng cho công tác sản xuất phim hoạt hình ở Việt Nam. Trong sự nghiệp nghệ thuật, ông đã sản xuất tổng cộng 17 bộ phim với vai trò đạo diễn, 5 phim giữ vai trò họa sĩ. Ngoài ra ông còn viết sách và đã xuất bản sách về Nghệ thuật hoạt hình tại Việt Nam.

Các tác phẩm của NSND Ngô Mạnh Lân gồm "Dế Mèn phiêu lưu ký", "Chuyện ông Gióng", "Trê cóc", "Con sáo biết nói", "Những chiếc áo ấm", "Thạch Sanh", "Rừng hoa", "Bộ đồ nghề nổi giận", "Bước ngoặt", "Phép lạ hồi sinh"... đều gây ấn tượng với công chúng và giành được nhiều giải thưởng.

Năm 1966, bộ phim "Mèo con" giành giải "Bồ nông Bạc" tại Liên hoan phim Hoạt hình quốc tế ở Mamaia (Romania) năm 1966, bộ phim "Chuyện ông Gióng" giành giải "Bồ câu Vàng" tại Liên hoan phim quốc tế Leipzig năm 1971. Ông trở thành đạo diễn đầu tiên của hoạt hình Việt Nam có phim đoạt giải thưởng quốc tế.

Ngoài công việc đạo diễn, Ngô Mạnh Lân còn được biết đến là họa sĩ của trẻ thơ với những trang minh họa "Dế mèn phiêu lưu ký". Bên cạnh đó, ông còn có khối lượng ký họa đồ sộ về đề tài chiến tranh cách mạng. Ông đã sáng tác nhiều ký hoạ, tranh sơn dầu, hoạt hình, tranh cổ động, bìa tem, bìa sách, truyện tranh… NSND Ngô Mạnh Lân từng tổ chức 4 triển lãm cá nhân: Triển lãm sáng tác đồ họa Ngô Mạnh Lân tại Hà Nội, năm 1971; Triển lãm tranh Ngô Mạnh Lân tại Hà Nội năm 2005; Triển lãm tranh đồ họa Ngô Mạnh Lân tại Hà Nội năm 2014; Triển lãm tranh ký họa Ngô Mạnh Lân “Nét thời gian” tại Hà Nội năm 2019.

Ở lĩnh vực nghệ thuật tạo hình, họa sĩ Ngô Mạnh Lân cũng đã giành nhiều giải thưởng, như 1 giải A triển lãm đồ họa - Hội nghệ sĩ tạo hình; 1 giải quốc gia về minh họa sách thiếu nhi; 2 giải nhất và 2 giải nhì về triển lãm áp phích.

NSND, đạo diễn, họa sĩ Ngô Mạnh Lân trở thành Tiến sĩ nghệ thuật học năm 1984 và được phong Phó Giáo sư năm 1991. NSND Ngô Mạnh Lân từng giữ cương vị giám đốc Hãng phim hoạt hình Việt Nam, đồng thời tham gia nghiên cứu và giảng dạy về hoạt hình. Với những đóng góp to lớn cho điện ảnh nước nhà, ông còn được vinh danh với nhiều giải thưởng cao quý của điện ảnh như 3 giải Bông sen vàng, 4 giải Bông sen bạc, nhiều bằng khen của Ban giám khảo tại các kỳ Liên hoan phim Việt Nam. Ông được phong tặng danh hiệu NSND năm 1997 và nhận Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2007.

NSND, họa sĩ, đạo diễn Ngô Mạnh Lân có một gia đình giàu truyền thống nghệ thuật. Vợ ông là NSND Ngọc Lan - nữ diễn viên thế hệ vàng của nền điện ảnh Việt Nam. Con gái ông là TS. Ngô Phương Lan, nhà phê bình điện ảnh, nguyên Cục trưởng Cục Điện ảnh. Cháu ngoại ông là đạo diễn trẻ Đinh Tuấn Vũ.

Tang lễ của NSND Ngô Mạnh Lân sẽ được tổ chức vào ngày 22/9 (tức ngày 16 âm lịch) tại nhà tang lễ Trần Thánh Tông, Hà Nội.