Những giải pháp sản xuất thép xanh

Nhờ triển khai nhiều giải pháp, đầu tư cho sản xuất thép xanh, mỗi năm Hòa Phát tiết kiệm được hàng nghìn tỷ đồng thông qua thu hồi nhiệt, khí thải để phát điện, tái sử dụng góp phần giảm phát thải khí nhà kính.

Yếu tố "xanh" trong sản xuất thép của Hòa Phát

Trong lĩnh vực sản xuất gang thép, việc đầu tư thiết bị công nghệ nhằm kiểm soát tốt vấn đề môi trường, xử lý triệt để các loại chất thải, khí thải phát sinh. Quan trọng nhất trong số đó là giải pháp công nghệ tuần hoàn khép kín, thân thiện với môi trường. Giải pháp này được áp dụng cho cả hai KLH Sản xuất Gang thép Hòa Phát tại Hải Dương và Quảng Ngãi. Vốn đầu tư cho các hạng mục về môi trường của thép Hòa Phát chiếm khoảng 30% tổng vốn đầu tư các dự án. Tại dự án Dung Quất, Hòa Phát chi tới 30% tổng giá trị đầu tư của dự án cho việc thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường theo tiêu chuẩn của châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc để có thép "xanh". Đây là những quốc gia có yêu cầu về bảo vệ môi trường rất khắt khe.

Bên cạnh đó, Thép Hòa Phát được Trung tâm Chứng nhận phù hợp (Quacert) – Tổng Cục Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng cấp Chứng nhận Hệ thống Quản lý môi trường TCVN ISO14001: 2015 trong sản xuất các sản phẩm thép.

Để thực hiện yếu tố "xanh" trong thép của Hoà Phát, chất lượng không khí, nước được xử lý bằng các thiết bị bảo vệ môi trường hiện đại nhất trị giá tới hàng hàng trăm triệu USD. Ông Trần Tuấn Dương – Tổng Giám đốc Tập đoàn Hòa Phát cho biết, cùng sản xuất ra một tấn thép nhưng Hòa Phát dùng ít than và điện hơn, điều này cũng tạo thêm yếu tố "xanh" trong sản phẩm. Khi sản xuất hàng triệu tấn thép ở Dung Quất, quy trình này sẽ làm sản sinh ra một lượng nhiệt rất lớn. Tuy nhiên, Hòa Phát sử dụng công nghệ của Đức, chuyển hoá lượng nhiệt dư khổng lồ này thành đầu vào để sản xuất điện với nhà máy có công suất lên tới 240MW. Với quy trình đó, Hòa Phát tự chủ được 80% lượng điện cần thiết cho sản xuất thép, và chỉ cần mua 20% của EVN. 

Lượng điện do Hoà Phát tự chủ chính là điện xanh vì không phải đốt thêm than hay bất cứ một vật chất nào khác, giúp tiết kiệm nhiều chi phí, bảo vệ môi trường. Đây cũng là một lý do giúp cho thép của Dung Quất sẽ có sức cạnh tranh rất mạnh mẽ không chỉ ở Việt Nam mà cả trên thế giới.

Công nghệ thu hồi nhiệt, khí thải góp phần giảm phát thải khí nhà kính

Như đã nói ở trên, việc áp dụng công nghệ sản xuất thân thiện với môi trường, tiết kiệm năng lượng, tái sử dụng nước sản xuất, khí thải đang trở thành xu hướng tất yếu trong ngành thép hiện đại. Tại Hòa Phát, công nghệ luôn là ưu tiên số 1. Ngay từ khi triển khai Khu liên hợp gang thép đầu tiên tại Hải Dương, giải pháp công nghệ thu hồi nhiệt luyện coke, khí than lò cao để phát điện, tái sử dụng đã cho thấy hiệu quả rõ rệt, góp phần tạo nên sản phẩm thép xanh, thân thiện với môi trường, tăng thêm sức cạnh tranh cho Thép Hòa Phát.

Giải pháp trên giúp Hòa Phát trở thành nhà sản xuất thép tư nhân đầu tiên của Việt Nam được vay vốn ODA của Nhật Bản để triển khai giai đoạn 2 Nhà máy luyện than coke và điện nhiệt dư – Khu liên hợp gang thép Hòa Phát Hải Dương (năm 2009). Các khu liên hợp sản xuất thép của Tập đoàn áp dụng công nghệ sản xuất than coke sạch thu hồi nhiệt, đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường theo cơ chế phát triển sạch CDM, giảm lượng khí thải nhà kính theo Nghị định thư Kyoto. Công nghệ này triệt tiêu toàn bộ khí, khói và các chất hóa học độc hại sinh ra từ quá trình luyện than cốc, chỉ thu hồi lại nhiệt năng để chạy máy phát điện, giúp Hòa Phát chủ động nguồn điện cho sản xuất.

Với công nghệ luyện than coke sạch (dập cốc khô bằng khí Nitơ), thu hồi nhiệt, Khu liên hợp gang thép Hòa Phát Hải Dương hiện có công suất phát điện 64MW. Riêng năm 2020, sản lượng điện phát của Khu liên hợp đạt 478 triệu KWh, tương ứng tự chủ khoảng 70% lượng điện sản xuất. Với giá điện sản xuất hiện nay, chi phí tiết kiệm được từ tự chủ điện là trên 800 tỷ đồng. Bên cạnh đó, thép Hòa Phát còn thu hồi xử lý toàn bộ khí than lò cao nhằm tái sử dụng trong các công đoạn sản xuất, qua đó tiết kiệm thêm hàng trăm tỷ mỗi năm. 

Còn tại Khu liên hợp gang thép Hòa Phát Dung Quất, chi phí tiết kiệm được nhờ các giải pháp trên thậm chí còn cao hơn khoảng 2,5 lần so với ở Hải Dương do quy mô sản xuất lớn hơn, hệ thống tối ưu và hiện đại hơn. Công suất phát điện ở Hòa Phát Dung Quất là 240MW, gấp hơn 3 lần tại Hải Dương. Năm 2020, Khu liên hợp này sử dụng gần 1,6 tỷ KWh điện năng, trong đó 1,2 tỷ KWh do Công ty tự sản xuất được. Điều này đồng nghĩa tỷ lệ điện tự chủ sản xuất đã đạt gần 80%. Tính một cách tương đối, chi phí tiết kiệm được nhờ giải pháp thu hồi nhiệt, khí thải ở các khu liên hợp thép của Hòa Phát từ năm 2021 trở đi nằm trong khoảng 4.000 tỷ đồng.

Hòa Phát cũng áp dụng nhiều biện pháp để xử lý bụi phát sinh trong sản xuất như như lọc bụi tĩnh điện, lọc bụi túi vải, lọc bụi ướt, xây dựng hệ thống tường bao, trồng cây xanh để chống phát tán bụi, tiêu âm. Khuôn viên của các nhà máy và các tuyến đường xung quanh đều được phủ xanh bằng hệ thống cây, vườn hoa, tiểu cảnh, góp phần làm xanh – sạch – đẹp môi trường Khu liên hợp. Hàng năm, rất nhiều sáng kiến được các phòng ban chuyên môn áp dụng nhằm giải quyết triệt để vấn đề bụi. Lượng bụi chứa sắt thu hồi được trong quá trình luyện gang thép, vảy cán thép đều được tái sử dụng ở các công đoạn sản xuất, vừa tiết kiệm chi phí vừa cải thiện môi trường làm việc.

Với quy mô công suất 8 triệu tấn thép thô/năm, việc áp dụng các giải pháp trên góp phần tiết kiệm chi phí rất lớn hàng năm, góp phần nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm, giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường tốt hơn. Đây cũng là cách Hòa Phát tạo ra sản phẩm xanh, bền vững.

Biến xỉ hạt lò cao thành vật liệu xây dựng

Xỉ hạt lò cao nghiền mịn là sản phẩm phụ của quá trình sản xuất gang thép theo công nghệ lò cao khép kín. Nhờ được làm lạnh cực nhanh bằng nước áp lực cao, xỉ hạt lò cao là một loại phụ gia khoáng hoạt tính rất tốt cho xi măng, bê tông và đã được sử dụng từ rất lâu trên thế giới cũng như ở Việt Nam. Sản phẩm xỉ hạt lò cao nghiền mịn S95 góp phần xử lý triệt để chất thải rắn trong quá trình sản xuất thép xanh của Hòa Phát, vừa bảo vệ môi trường cũng như tạo thêm nguồn thu ổn định cho Tập đoàn Hòa Phát.

S95 xuất khẩu đảm bảo chất lượng theo TCVN 11586:2016, đồng thời thoả mãn yêu cầu của GGBS theo tiêu chuẩn Anh - BS-EN 15167-1:2006. Với S95, có thể sản xuất được bê tông khối lớn, bê tông chịu nhiệt, bê tông bền trong môi trường nước biển, ...

Với hai Khu liên hợp sản xuất gang thép tại Kinh Môn - Hải Dương và Dung Quất – Quảng Ngãi, Hòa Phát có thể cung cấp cho thị trường trong và ngoài nước hàng triệu tấn xỉ hạt lò cao nghiền mịn mỗi năm và phục vụ thị trường xuất khẩu