Những điểm yếu có thể khiến vị thế thống trị của Bitcoin bị xói mòn

Theo dữ liệu của Coin Desk hôm 18/6 (theo giờ Việt Nam), giá Bitcoin có thời điểm rơi xuống mức 37.235 USD/đồng, giảm hơn 2.000 USD/đồng từ ngưỡng cao trong vòng 24 giờ (39.500 USD/đồng).

Tính đến 11h ngày 18/6, Bitcoin được giao dịch quanh mức 37.900 USD/đồng, giảm 2,38% so với một ngày trước đó. Giá trị vốn hóa thị trường của đồng tiền cũng bị thu hẹp còn hơn 710 tỷ USD.

Mới đây, giáo sư kinh tế Eswar Prasad tại Đại học Cornell đã chỉ ra một vài khiếm khuyến lớn của Bitcoin - đồng tiền mã hóa phổ biến nhất thế giới. Điều đó khiến những loại tiền mã hóa khác trở thành các lựa chọn khả thi hơn.

Thị phần của Bitcoin trên thị trường tiền mã hóa đã giảm từ 70% hồi đầu năm 2021 xuống còn hơn 45%.

Tiêu tốn năng lượng

Theo ông Prasad, Bitcoin không ẩn danh như mọi người vẫn tưởng và việc khai thác đồng tiền có hại cho môi trường.

Thuật toán của Bitcoin quy định rằng các đồng tiền mới chỉ có thể được tạo ra bằng cách dùng máy tính để giải phương trình toán học. Do đó, cần có một mạng lưới toàn cầu sử dụng rất nhiều năng lượng để duy trì và khai thác đồng tiền mã hóa này.

Tổng mức tiêu thụ năng lượng của mạng lưới này mỗi năm vượt quá nhu cầu điện hàng tháng của cả nền kinh tế Nhật Bản. Tuy nhiên, điện của Nhật Bản cung cấp năng lượng cho các hộ gia đình, doanh nghiệp và cuộc sống của người dân. Trong khi đó, việc đào Bitcoin chỉ có tác dụng tạo nhiều Bitcoin hơn.

Để đào nhiều Bitcoin hơn, độ phức tạp của các thuật toán tăng dần, đòi hỏi sức mạnh tính toán ngày càng lớn. Năng lượng cần tiêu thụ cứ thế nhiều thêm.

Hồi tháng 5, CEO Tesla Elon Musk thông báo hãng xe điện sẽ ngừng chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin vì vấn đề môi trường. Chỉ vài phút sau thông báo của ông, giá Bitcoin lao dốc 5%. Mới đây, Musk cho biết sẽ chấp nhận Bitcoin nếu loại tiền mã hóa này được xác nhận "hợp lý" và "các thợ mỏ sử dụng năng lượng sạch".

Mặt khác, đồng Ether - đồng tiền mã hóa lớn thứ hai - được coi là giải pháp thay thế của Bitcoin. Loại tiền mã hóa này đang đưa ra một phương pháp khai thác đòi hỏi ít năng lượng hơn, theo ông Prasad.

Phương pháp mới không cần dùng đến lượng lớn sức mạnh tính toán để xác thực các giao dịch. Theo Ethereum Foundation, phương pháp này sử dụng ít năng lượng hơn 99,95% so với trước đây.

"Điều đó sẽ giúp giảm tiêu thụ năng lượng hơn rất nhiều và vẫn mang lại những lợi ích như Bitcoin. Các giao dịch cũng có thể rẻ và nhanh hơn nhiều", ông Prasad khẳng định.

Không ẩn danh như kỳ vọng

Hồi đầu tháng, các quan chức Mỹ đã thu hồi 2,3 triệu USD Bitcoin - hơn một nửa số tiền chuộc mà công ty Colonial Pipeline trả cho nhóm tin tặc tấn công mạng lưới đường ống dẫn nhiên liệu lớn nhất nước Mỹ bằng mã độc tống tiền tháng trước.

Theo Reuters, Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đã sở hữu chìa khóa mở một ví Bitcoin nhận phần lớn tiền chuộc của Colonial Pipeline. Hiện chưa rõ FBI có được chìa khóa này bằng cách nào. Bitcoin là loại tiền thường được các tin tặc lựa chọn để yêu cầu trả tiền chuộc nhằm mở khóa dữ liệu bị khóa bởi mã độc tống tiền.

"Hóa ra, nếu bạn sử dụng Bitcoin nhiều, nhất là để mua hàng hóa và dịch vụ, việc liên kết địa chỉ và danh tính thực với danh tính kỹ thuật số của bạn là hoàn toàn có thể", vị giáo sư tại Đại học Cornell khẳng định.

Nhiều loại tiền mã hóa khác đang cố gắng khắc phục và gia tăng tính ẩn danh. Ông Prasad lấy dẫn chứng Monero và Zcash.

"Bitcoin đã bắt đầu như một giải pháp thay thế tốt, khi mọi người tìm kiếm một phương tiện trao đổi không yêu cầu thông qua một tổ chức đáng tin cậy như chính phủ hoặc ngân hàng thương mại. Nhưng hóa ra, Bitcoin không phải thứ được tìm kiếm", ông nhận định.

"Về lý thuyết, Bitcoin được cho là cung cấp một phương tiện trao đổi ẩn danh và hiệu quả, nhưng nó đã không hoạt động", vị giáo sư kinh tế nhận xét.

"Thay vào đó, việc sử dụng bitcoin để thanh toán hàng hóa và dịch vụ rất chậm và cồng kềnh, trong khi thị trường rất dễ biến động", ông Prasad giải thích.

Giá Bitcoin có xu hướng biến động mạnh. Chỉ trong một ngày vào tháng 5, giá có lúc lao dốc đến 30%. "Các vị mang Bitcoin đến một cửa hàng và nhận lại một tách cà phê. Nhưng vào một ngày khác, các vị có thể đổi lấy một bữa ăn xa xỉ. Do đó, đồng tiền này không thể hoạt động tốt như một phương tiện trao đổi", ông Prasad bình luận.

Theo ông, Bitcoin đã trở thành một tài sản đầu cơ vì những nhà giao dịch muốn kiếm lời từ giá tăng, thay vì muốn sử dụng đồng tiền như một phương tiện thanh toán.