Nhật Bản có nguy cơ thiếu hơn 10 triệu lao động vào năm 2040

Dự báo trên được đưa ra trên cơ sở ước tính Tổng sản phẩm quốc nội (GDP), tỷ lệ lao động theo giới và độ tuổi ở Nhật Bản. Nguyên nhân chủ yếu là do tỷ lệ sinh giảm cùng với vấn đề già hóa dân số. Theo viện Recruit Works, ngoại trừ thủ đô Tokyo, tất cả các địa phương khác ở nước này đều rơi vào tình trạng thiếu hụt lao động. Đáng chú ý, có tới 18 trong số 47 tỉnh, thành ở Nhật Bản có tỷ lệ thiếu hụt lao động ở mức trên 20%. Thậm chí, tỷ lệ thiếu hụt lao động ở các tỉnh như Kyoto, Niigata và Nagano còn ở trên 30%. Ở chiều ngược lại, tình trạng thiếu hụt lao động ở các tỉnh Shimane, Kagawa và Toyama được dự báo là khá thấp bởi vì nhu cầu lao động ở các khu vực này sẽ giảm.

Nếu tính theo ngành, nghề, viện Recruit Works dự báo ngành dịch vụ chăm sóc, điều dưỡng sẽ có tỷ lệ thiếu hụt lao động đặc biệt cao, lên tới 25,3%. Tiếp đó là các nhân viên bán hàng, lái xe và công nhân xây dựng. Ông Furuya Shoto, nhà nghiên cứu tại viện Recruit Works, cho biết tình trạng thiếu hụt mang tính cơ cấu ở Nhật Bản sẽ khiến cho kinh tế ở một số địa phương trở nên tồi tệ hơn. Nhật Bản không thể giải quyết vấn đề này nếu người dân không thay đổi tư duy.

Trong báo cáo công bố hồi tháng 2, một nhóm tổ chức nghiên cứu công có trụ sở ở Tokyo đã dự báo trong thời gian từ nay tới năm 2040, Nhật Bản cần tăng số lượng lao động nước ngoài lên 6,74 triệu người, tăng gần 300% so với con số 1,72 triệu người hiện nay, để đạt được mục tiêu tăng trưởng 1,24%/năm mà chính phủ nước này đặt ra. Theo báo cáo này, lực lượng lao động trong nước có thể giảm hơn 10% trong 2 thập kỷ tới trong bối cảnh dân số nước này đã liên tục giảm sau khi đạt đỉnh vào năm 2008 do tỷ lệ sinh thấp, trong khi tốc độ già hóa dân số đang tăng.

Ông Shinichi Kitaoka, Chủ tịch Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA), cho rằng cần phải có các biện pháp giúp Nhật Bản trở nên hấp dẫn hơn trong dài hạn và trở thành điểm đến được các lao động nước ngoài lựa chọn.

Hiện nay, khoảng 50% trong số lao động nước ngoài ở Nhật Bản đến từ Việt Nam và Trung Quốc. Nhóm các tổ chức nghiên cứu nhận định số lượng lao động nhập cư từ các nước khác như Campuchia và Myanmar sẽ tăng lên nhanh chóng trong 2 thập kỷ tới. Tuy nhiên, nguồn cung lao động nước ngoài có thể sẽ thấp hơn rất nhiều so với nhu cầu do hệ thống nhập cư hiện nay, do đó Nhật Bản cần phải xem xét cấp thị thực dài hạn hơn./.