Nghị viện châu Âu thông qua văn bản dự thảo luật quản lý AI

Sau cuộc bỏ phiếu, các cuộc đàm phán về bộ luật cuối cùng sẽ bắt đầu trong ngày 14/6 giữa Nghị viện châu Âu (EP) và 27 nước thành viên Liên minh châu Âu (EU). Nếu EU thực hiện được mục tiêu tham vọng là đạt được thỏa thuận vào cuối năm nay, khối này sẽ có bộ luật đầu tiên trên thế giới về quản lý AI.

Dù các kế hoạch được khởi động từ năm 2021 nhưng phải đến khi ChatGPT tạo nên cơn sốt toàn cầu vào cuối năm 2022 với những tiến bộ đáng kinh ngạc và cả những nguy cơ tiềm tàng, việc soạn thảo luật mới trở nên cấp bách hơn. Ngày càng có nhiều lời kêu gọi quản lý AI ở cả EU và Mỹ, áp lực gia tăng với các chính phủ phương Tây đòi hỏi hành động nhanh chóng để bảo vệ loài người trước nguy cơ từ AI. Trong khi nhiều người tiên phong trong nghiên cứu AI khẳng định công nghệ này sẽ giúp thay đổi xã hội, từ lĩnh vực việc làm, chăm sóc sức khỏe đến các lĩnh vực sáng tạo thì một số người khác lại lo ngại nguy cơ từ công nghệ này.

Kể cả khi thực hiện được mục tiêu tham vọng nêu trên thì cũng phải đến năm 2026 luật mới về quản lý AI của EU mới có hiệu lực. Vì vậy, EU đã thúc đẩy các cơ chế tự nguyện quản lý trong nhóm các công ty công nghệ.

Luật mới của EU sẽ quản lý AI dựa trên mức đánh giá nguy cơ, ví dụ hệ thống có nguy cơ đe dọa quyền cá nhân hoặc sức khỏe càng cao thì phải chịu càng nhiều nghĩa vụ hơn. Danh sách nguy cơ cao được EU đề xuất gồm sử dụng AI trong các cơ sở hạ tầng trọng yếu, trong giáo dục, nhân sự, an ninh trật tự và quản lý di cư. EP đã bổ sung những điều kiện khác, trước khi được xác định là có nguy cơ cao, trong đó có nguy cơ tới sức khỏe, an toàn, các quyền của con người hoặc môi trường.

Ngoài ra, các hệ thống AI tạo sinh như ChatGPT và DALL-E có khả năng tạo ra văn bản, hình ảnh, mã hóa, âm thanh và các sản phẩm truyền thông khác- chịu một số yêu cầu đặc biệt như thông báo tới người dùng rằng đó là sản phẩm do máy móc tạo ra, không phải con người.

Các nghị sĩ EP khẳng định văn bản mới được thông qua mang tính lịch sử. Ủy viên phụ trách thị trường nội khối, Thiery Breton, hoan nghênh việc EP thông qua dự thảo văn bản luật đồng thời khẳng định không nên lãng phí thời gian, kêu gọi hành động nhanh chóng và có trách nhiệm./.