Lượng du khách tăng vọt, dịch vụ du lịch thiếu người làm

Trong không khí sôi động của Lễ hội hóa trang đường phố tại thành phố Đà Nẵng vào thứ 7 và Chủ nhật hàng tuần, hàng ngàn người dân và du khách hào hứng tham gia Lễ hội. Tiếng hò reo, cổ vũ của du khách rộn vang cả một góc phố. Còn tại thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam, đêm nào du khách cũng được thưởng thức chương trình nghệ thuật hô hát bài chòi bên bờ sông Hoài. Sân khấu hô hát bài chòi bên bờ sông Hoài làm cho phố cổ về đêm rộn ràng hơn. Đó là những hình ảnh mà hơn 2 năm ảnh hưởng dịch bệnh người dân khát khao chờ đợi. Mấy tháng nay, cuộc sống đã trở lại bình thường.

Tín hiệu đáng mừng là vậy, nhưng câu chuyện thiếu lao động đang là bài toán khó đối với nhiều doanh nghiệp du lịch ở các tỉnh miền Trung.

Giữa tháng 3 năm nay, cả nước mở cửa du lịch. Khách sạn Silk Sense đạt tiêu chuẩn 5 sao tại thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam đón những đoàn khách du lịch đầu tiên. Hiện, khách sạn đã nhận được nhiều đơn đặt phòng của các đoàn khách quốc tế vào tháng 10 năm nay. Để đáp ứng nhu cầu du khách, khách sạn Silk Sense cần phải tuyển thêm 50 nhân sự. Trong khi đó, hơn 40% nhân viên khách sạn này đã bỏ việc, nhiều lao động tay nghề cao cũng đã bỏ nghề.

Thời gian gần đây, lượng khách đến với khách sạn Silk Sense ngày một tăng. Khi chưa đủ nhân lực, những nhân viên bộ phận tiền sảnh phải kiêm việc lễ tân, chăm sóc khách hàng; Nhân viên an ninh làm thêm việc dọn dẹp hồ bơi, cây xanh. Bà Hà Thị Diệu Viên, Giám đốc nhân sự khách sạn Silk Sense, thành phố Hội An cho biết, việc tuyển dụng người có chuyên môn ngày càng khó vì đa phần họ đã ổn định với công việc mới: “Hiện tại, chúng tôi đang rất khó khăn trong vấn đề tuyển dụng nhân sự. Chúng tôi đã nâng rất nhiều chế độ phúc lợi cũng như lương thưởng tuy nhiên chất lượng ứng viên không như mong đợi. Họ không có nhiều kỹ năng về tiếng Anh cũng như nghiệp vụ.”

Tại thành phố Đà Nẵng, khu du lịch Sun World Ba Na Hills là một trong những điểm đến đầy ấn tượng ngay sau khi thành phố mở cửa du lịch. Để tạo đà phục hồi tăng trưởng, khu du lịch đã ra mắt hàng loạt các sản phẩm mới, tổ chức nhiều sự kiện, lễ hội quy mô lớn. Ông Phạm Hoàng Nam, Giám đốc sáng tạo của Tập đoàn SunGroup cho hay, tình trạng thiếu hụt nhân sự, nhất là ở mảng biểu diễn nghệ thuật đang gây nhiều lúng túng trong thời điểm này: “Qua một đợt dài chịu đựng như vậy nguồn nhân lực rất khó khăn, ngay kể trong mảng nghệ thuật biểu diễn thì nguồn diễn viên rất khó có thể quy tụ được.”

Hơn 10 năm gắn bó với khách sạn Mường Thanh ở thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế, chị Trần Thị Thủy chưa bao giờ nghĩ mình sẽ từ bỏ công việc nơi đây. Khi dịch Covid-19 ập đến, khách sạn hoạt động cầm chừng, lương và các khoản thu nhập của chị đều giảm. Chị Thủy phải tìm nhiều công việc khác nhau để mưu sinh. Khi du lịch mở cửa hoạt động, dù nhiều nơi mời chị quay trở lại làm việc nhưng cuối cùng chị vẫn theo đuổi nghề mới: “Từ công việc du lịch cho em rất nhiều kiến thức, nhiều kinh nghiệm và công việc du lịch cũng cho em rất nhiều trải nghiệm trong cuộc sống. Thế nhưng, từ khi dịch thì thu nhập đó không đủ trang trải cho cuộc sống của em nên em mới tìm kiếm công việc khác thôi.”

Tình trạng nhân sự ngành du lịch một đi không trở lại như chị Thủy diễn ra phổ biến ở nhiều nơi. Bởi người lao động khi tìm được việc mới ổn định, họ không muốn quay về với nghề cũ. Anh Võ Hiếu, nhân viên khách sạn tại Quảng Nam cho biết: "Bây giờ mỗi bạn một nghề rồi. Có bạn đã phải chuyển sang chạy Grab. Phần lớn chuyển nghề là các bạn ở các tỉnh khác, họ đã về quê hết".

Ông Trần Tấn Ngọc, Giám đốc khách sạn Yasaka Sài gòn Nha Trang thì cho hay: "Một số anh em đã chuyển nghề, chuyển đổi công việc. Khi họ đã quen với công việc mới rồi thì khi quay lại công việc du lịch cũng ngại. Thứ hai nữa là khi quay trở lại làm du lịch thì không biết có chắc chắn làm việc có đủ công hay không, đó cũng là một trở ngại".

Hơn 2 năm qua, đại dịch Covid-19 đã khiến 42.000 lao động du lịch thành phố Đà Nẵng mất việc làm. Con số này tại 2 tỉnh Thừa Thiên Huế, Quảng Nam dao động từ 14 ngàn đến 18 ngàn lao động bị ảnh hưởng. Năm 2022, các địa phương này dự kiến đón từ 2 đến 3 triệu lượt khách. Để phục vụ tốt cho du khách đang là thách thức lớn đối với ngành du lịch các tỉnh miền Trung trong khi nguồn nhân lực chưa đáp ứng cả về số lượng và chất lượng.

Thống kê của Tổng cục Du lịch cho thấy, năm 2020, có gần 60% số lao động du lịch phải nghỉ việc, chấm dứt hợp đồng hoặc tạm nghỉ việc. Năm 2021, chỉ có 25% số lao động làm đủ thời gian; 30% phải nghỉ việc hoặc chấm dứt hợp đồng lao động; 35% tạm nghỉ việc; 10% làm việc cầm chừng. 

Ông Nguyễn Quý Phương, Vụ trưởng Vụ Lữ hành, Tổng cục Du lịch Việt Nam cho biết, ngành Du lịch Việt Nam thất thoát nhân lực lớn chưa từng có trong lịch sử: “Chúng ta cũng đang khó khăn trong cung ứng các lực lượng lao động. Vì vậy, đây mới là vấn đề mấu chốt. Tổng cục Du lịch, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cũng như các địa phương và doanh nghiệp du lịch cần phải triển khai các giải pháp tháo gỡ trong thời gian tới.”