Loại vaccine nào sẽ được chấp nhận trong 'hộ chiếu vaccine'?

Theo đề xuất của Liên minh châu Âu (EU) về "thẻ xanh y tế điện tử", các nước thành viên sẽ dỡ bỏ hạn chế đi lại với những người đã tiêm các loại vaccine ngừa Covid-19 đã được Cơ quan dược phẩm châu Âu (EMA) phê duyệt. Dù vậy, câu hỏi đặt ra là liệu chính phủ các nước, không chỉ ở châu Âu mà còn trên khắp thế giới, có chấp nhận các loại vaccine chưa được phê duyệt bên trong đường biên giới của mình hay không.

EU để ngỏ việc chấp nhận vaccine của Nga và Trung Quốc

Để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh, một số nước nội khối EU đã hạn chế đi lại qua biên giới. Đề xuất mới của EU sẽ cho phép người sở hữu tấm "thẻ xanh điện tử" tự do đi lại giữa các nước thành viên. Tấm thẻ này sẽ bao gồm các thông tin về tiêm chủng, loại vaccine tiêm chủng, kết quả xét nghiệm âm tính hoặc chứng nhận đã phục hồi sau khi mắc Covid-19.

Theo đề xuất mới, các nước sẽ dỡ bỏ hạn chế đi lại đối với những người đã tiêm các loại vaccine ngừa Covid-19 được EMA cấp phép. Tuy nhiên, bản đề xuất lại để ngỏ việc có chấp nhận các loại vaccine khác.

Theo bản tóm tắt của đề xuất, các nước thành viên có thể tự quyết định có chấp nhận nới lỏng hạn chế với các công dân EU đã tiêm loại vaccine khác hay không.

Chương trình tiêm chủng tại châu Âu tới nay chủ yếu sử dụng vaccine của Pfizer/BioNTech. Theo công ty phân tích tài chính Finbold, vaccine của Pfizer/BioNTech chiếm tới hơn 2/3 trong số gần 65 triệu liều đã được phân phối ở EU, Lichtenstein, Iceland và Na Uy.

Tuy nhiên, do thiếu nguồn cung, một số nước EU đang phải tìm tới vaccine của Nga và Trung Quốc, trong khi các loại vaccine này lại chưa được EMA phê duyệt.

Hungary tháng trước trở thành thành viên đầu tiên của EU đưa vaccine do công ty Sinopharm của Trung Quốc sản xuất vào chương trình tiêm chủng. Nước này cũng đã đặt mua 5 triệu liều vaccine của Trung Quốc trong vài tháng tới.

Ngoài vaccine của Trung Quốc, Hungary cũng đang sử dụng vaccine Sputnik V do Viện Gamaleya của Nga phát triển. Vaccine này mới đang trong quá trình được EMA đánh giá và vẫn chưa được phê duyệt.

Cả Nga và Trung Quốc đều đối mặt với sự chỉ trích hồi năm ngoái về việc đưa vào sử dụng vaccine của mình trước khi hoàn thành các thử nghiệm lâm sàng cuối cùng. Trung Quốc vẫn chưa công bố chi tiết về độ an toàn và hiệu quả của các loại vaccine do nước này sản xuất mặc dù đã cấp phép lưu hành đối với 4 sản phẩm nội địa cũng như xuất khẩu hàng triệu liều.

Ngoài Hungary, một thành viên khác trong EU là Slovakia đã nhận lô vaccine Sputnik V đầu tiên trong khi Cộng hòa Séc bày tỏ quan tâm tới vaccine của cả Nga và Trung Quốc.

Trung Quốc cho phép nhập cảnh nếu đã tiêm vaccine của nước này

Theo các chuyên gia, việc các nước sử dụng các loại "thẻ xanh" hay hộ chiếu vaccine để cho phép người dân đi lại qua biên giới sẽ vẫn là chủ đề gây tranh cãi nhiều nhất trong những tháng tới.

Trung Quốc tuần này đã nới lỏng quy định cấp thị thực cho một số công nhân nước ngoài muốn nhập cảnh nước này, nhưng với điều kiện họ đã được tiêm vaccine ngừa Covid-19 của Trung Quốc.

Nhiều người cho rằng đây là động thái nhằm quảng bá sản phẩm của Trung Quốc vì thỏa thuận nhập cảnh này đã được đưa ra với một số nước trong đó có Ấn Độ và Mỹ - những nơi không có vaccine của Trung Quốc.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói rằng, việc thỏa thuận hoàn toàn khác biệt với việc chấp nhận vaccine và động thái này là nhằm tạo điều kiện cho việc đi lại dựa trên độ an toàn và hiệu quả của các vaccine Trung Quốc.

Khi được hỏi Bắc Kinh có chấp nhận các loại vaccine được sản xuất ngoài Trung Quốc hay không, ông Triệu Lập Kiên nói: "Tôi nghĩ các nhà sản xuất vaccine liên quan cũng nên nộp đơn lên cơ quan chức năng ở Trung Quốc và các cơ quan này sẽ đưa ra quyết định phù hợp theo luật pháp và quy định".

Cơ chế thẻ xanh điện tử ở châu Âu dự kiến được triển khai trước mùa hè năm nay. Tuy nhiên hiện chưa rõ các nước thành viên EU có chấp nhận vaccine Trung Quốc cũng như và các loại vaccine khác chưa được EMA phê duyệt trong cơ chế chứng nhận điện tử hay không.

Ông John Lim, nhà nghiên cứu tại Trường Y khoa Singapore, nói rằng việc thiết lập cơ chế hộ chiếu vaccine ở cấp độ quốc tế là một phần trong cuộc tranh cãi rộng hơn về đánh giá hiệu quả vaccine.

"Sẽ cần phải có sự tương đồng về tiêu chuẩn giữa các nước, sau đó là vấn đề chia sẻ thông tin. Nếu bạn chỉ thúc đẩy sử dụng hộ chiếu vaccine mà không cân nhắc các vấn đề liên quan, thì sẽ có rất nhiều câu hỏi được đặt ra và chúng có thể sẽ không được chấp nhận chéo lẫn nhau giữa các nước", ông John Lim nói.