Họp báo công bố Quyết định về đặc xá năm 2024 của Chủ tịch nước

Tại họp báo, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà khẳng định, đặc xá là một trong những chế định pháp lý quy định tại Điều 88 Hiến pháp nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, được thể chế hoá bằng Luật Đặc xá năm 2018 (trước đây là Luật Đặc xá năm 2007).

 Từ năm 2009 đến nay, Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã tiến hành 09 đợt đặc xá nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước, đặc xá cho hơn 92 nghìn phạm nhân có quá trình cải tạo, lao động, học tập tốt trở về với cộng đồng, xã hội. Kết quả các đợt đặc xá đã bảo đảm các yêu cầu chính trị, pháp luật, nghiệp vụ, đối ngoại được Nhân dân trong nước đồng tình và dư luận quốc tế đánh giá cao; tiếp tục khẳng định chủ trương, chính sách nhất quán của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người một cách công bằng, bình đẳng cho tất cả mọi đối tượng công dân, kể cả những người đang chấp hành án phạt tù.

Bằng các Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước, hàng chục nghìn người đã hưởng niềm vui được khoan hồng, sớm trở về đoàn tụ với gia đình, sẵn sàng để làm lại cuộc đời. Phần lớn người được đặc xá đã trở về nơi cư trú, ổn định cuộc sống, làm ăn lương thiện, tỷ lệ người được đặc xá tái phạm tội rất thấp. Đó chính là dấu ấn nhân văn lớn nhất của chủ trương đặc xá, phản ánh rõ nhất ưu tiên bảo đảm và thúc đẩy quyền con người trong mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước Cộng hoà xã hôi chủ nghĩa Việt Nam Nam.

Xuất phát từ truyền thống nhân đạo của dân tộc và chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước Việt Nam đối với người phạm tội, cũng như kết quả thực hiện công tác đặc xá, tình hình thực tế của công tác thi hành án phạt tù trong thời gian qua; theo đề nghị của Chính phủ, ngày 30/7, Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam Tô Lâm đã ký Quyết định số 758 về đặc xá năm 2024 nhân dịp kỷ niệm 79 năm Quốc khánh nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/2024) và 70 năm ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/2024). 

Quyết định nêu rõ, đối tượng đặc xá bao gồm: người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù. Quyết định này cũng nêu rõ các điều kiện để được đặc xá cho từng nhóm đối tượng.

Trước sự quan tâm của báo chí về ước lượng số người có quốc tịch nước ngoài đang chấp hành án tại các cơ sở giam giữ của Việt Nam và dự kiến số lượng sẽ được đặc xá dịp này, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc cho biết, theo thông báo của các cơ quan chức năng của Việt Nam, hiện nay có khoảng 643 phạm nhân có quốc tịch nước ngoài đang chấp hành án tại các cơ sở tạm giữ của Việt Nam. Sau khi rà soát hồ sơ, các cơ quan chức năng của Việt Nam sẽ có thông báo con số cụ thể những phạm nhân có quốc tịch nước ngoài được đặc xá trong đợt này. Trong đợt đặc xá năm 2022 có 16 phạm nhân có quốc tịch nước ngoài đã được đặc xá. Trước đó vào năm 2021 đã có 21 phạm nhân mang quốc tịch nước ngoài được đặc xá.

Trả lời câu hỏi của Báo chí về điều kiện được đặc xá đối với nhóm đối tượng tội phạm tham nhũng đang chấp hành án phạt và ước tính số lượng được đặc xá dịp này, Trung tướng Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, các điều kiện để được đặc xá đều phải tuân thủ theo Quyết định 758 của Chủ tịch nước.

Theo đó, một trong những nguyên tắc được thực hiện, đặc xá là phải tuân thủ về Hiến pháp và pháp luật, đảm bảo công bằng khách quan công khai, minh bạch. Do đó, tất cả những người bị kết án phạt tù về các tội tham nhũng là phải đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, rồi đã nộp án phí, đã thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, đã bồi thường thiệt hại và các nghĩa vụ dân sự khác và có đủ các điều kiện khác theo Quyết định số 758 thì được thuộc diện sẽ được đặc xá lần này.

Liên quan đến câu hỏi ông Chu Ngọc Anh, cựu Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội có được xem xét đặc xá dịp này hay không, Trung tướng Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, ông Chu Ngọc Anh là phạm nhân đang chấp hành án, cũng được đối xử bình đẳng theo quy định nên sẽ được xem xét, nếu đủ điều kiện cũng sẽ được đặc xá./.