Hội An có đánh mất mình từ việc bán vé tham quan?

Theo Đề án về kiểm soát hoạt động bán vé, hướng dẫn tham quan khu phố cổ, kể từ ngày 15/5 tới đây, thành phố Hội An áp dụng giá vé 80 nghìn đồng/vé đối với khách trong nước và 120 nghìn đồng/vé đối với khách quốc tế. Giá vé này bao gồm cả tham quan khu phố cổ và một số điểm di tích trong khu phố cổ. Thời gian bán vé từ 7 giờ 30 phút đến 21 giờ 30 phút hàng ngày vào mùa hè; từ 7 giờ 30 phút đến 21 giờ vào mùa đông.

Lực lượng chức năng sẽ phân luồng lối đi tại các đường chính vào khu phố cổ Hội An. Theo đó, sẽ bố trí 2 lối đi riêng gồm một lối đi dành cho người dân địa phương và một lối dành cho du khách. Trung tâm Văn hóa - Thể thao và Truyền thanh - Truyền hình thành phố Hội An được giao nhiệm vụ tổ chức các hoạt động hướng dẫn tham quan du lịch trong khu phố cổ.

Anh Nguyễn Hoàng Xuân Phong ở thành phố Hà Nội đã nhiều lần đến Hội An khá bất ngờ trước thông tin sắp tới đây thành phố này bán vé tham quan phố cổ: “Tôi nghĩ thu vé không hợp lý. Du khách nước ngoài họ sẽ đến, còn khách trong nước sẽ ít đến vì ảnh hưởng đến tâm lý của họ. Theo tôi, không nên bán vé mà nên tổ chức bán vé tham quan tại các điểm di tích riêng lẻ, còn dọc phố cổ này để khách tự do đi lại tham quan”.

Hơn 15 năm làm hướng dẫn viên đưa khách đến các điểm di tích tại Hội An, Mỹ Sơn, Huế, Đà Nẵng, anh Nguyễn Tự Hữu cho biết, lâu nay, mỗi lần dẫn đoàn khách nước ngoài tham quan khu phố cổ Hội An đều phải mua vé. Trước đây và bây giờ đều làm như vậy nên chủ trương này không ảnh hưởng đến khách du lịch nước ngoài. Bây giờ áp dụng thu vé tất cả các du khách thì ảnh hưởng việc khách vào khu phố cổ ăn uống, mua sắm, thăm thân, giao lưu văn hóa… chứ không tham quan.

Theo anh Nguyễn Tự Hữu, chủ trương bán vé là hợp lý nhưng việc bán vé với ai, như thế nào và ở đâu cần phải tính toán cho phù hợp: “Theo tôi, đối với người dân địa phương, người làm việc trong phố cổ, người đến mua sắm, ăn uống thì phải phân luồng cho hợp lý. Còn đối với khách du lịch từ các tỉnh khác đến phố cổ Hội An tham quan, ăn uống, mua sắm thì cứ mua vé, vậy mới công bằng chứ”.

Phố cổ Hội An là Di sản văn hóa thế giới có tính đặc thù. Đó là “di sản sống”, khác hoàn toàn so với Khu đền tháp Mỹ Sơn hay Quần thể Di tích cố đô Huế. Trong lòng khu phố cổ là cuộc sống của cả cộng đồng dân cư với nhiều hoạt động kinh doanh, buôn bán, văn hóa tôn giáo, tín ngưỡng, tâm linh... Cho nên, khi thành phố Hội An áp dụng việc bán vé tham quan khu phố cổ đã và đang thu hút sự quan tâm của mọi người.

Ông Nguyễn Minh Nhật, chủ quán cà phê ở trong khu phố cổ trên đường Trần Phú, phường Minh An, thành phố Hội An cho biết: “Việc mua vé tham quan các điểm trong khu phố cổ do chính quyền tổ chức thì mình cũng ủng hộ. Và cũng không ảnh hưởng gì đến kinh doanh, vì lượng khách đông quá thì quán cũng không đáp ứng đủ. Họ đã triển khai từ lâu rồi và mình cũng đã ủng hộ lâu rồi chứ không có gì mới”.

Dọc các tuyến đường trong khu phố cổ Hội An như Trần Phú, Nguyễn Thái Học…hiện có rất nhiều hộ ở nơi khác đến thuê mặt bằng để kinh doanh, buôn bán áo quần, đồ dùng, hàng lưu niệm. Vì vậy, không ít người lo ngại, khi triển khai phân luồng để thu vé du khách tham quan khu phố cổ sẽ ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh. Một hộ kinh doanh ở đường Trần Phú, thành phố Hội An lo lắng, nếu tổ chức không tốt thì lượng du khách vào phố cổ sẽ giảm hẳn, việc buôn bán cũng khó khăn hơn: “Bán vé thì cần thiết để có nguồn trùng tu di tích khu phố cổ sẽ tốt hơn nhưng người dân trong khu phố cổ cũng ảnh hưởng rất nhiều, bất tiện trong sinh hoạt buôn bán. Số lượng khách đến hạn chế. Ít người tới thì kinh doanh cũng thu hẹp lại. Người ta đi chơi hay về thăm bà con ở đây thì sao?”.

Nhiều người dân sống trong khu phố cổ Hội An kiến nghị, chính quyền thành phố cần tổ chức bán vé khách tham quan khu phố cổ một cách hợp lý để cuộc sống người dân không bị xáo trộn. Ông Nguyễn Đình Thống, ở phường Minh An cho rằng, nếu phân luồng người dân và du khách đi riêng dễ xảy ra cảnh chen lấn, gây mất an ninh trật tự, trở ngại trong việc đi lại bởi đường phố ở đây vốn rất chật hẹp: “Khách du lịch khi đến vùng đất nào đó cảm thấy mất tự nhiên, cảm thấy không được tự do. Khi cảm thấy đi lại không được thoải mái thì họ sẽ ít đi thôi. Vì vậy cần tổ chức thu phí thế nào đó cảm thấy vừa minh bạch vừa thoải mái. Cần lấy ý kiến của người dân và du khách để tổng hợp triển khai cho hợp lý” - ông Thống nói.

Giải thích việc thu phí tham quan phố cổ Hội An, địa diện Lãnh đạo UBND thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam cho biết, lượng du khách đến Hội An thời gian gần đây ngày càng tăng, đặc biệt là khách quốc tế. Có thời điểm, không gian khu phố cổ Hội An rơi vào tình trạng quá tải. Mặt khác, du khách nước ngoài khi mua vé vào tham quan phố cổ than phiền họ bị đối xử không công bằng khi rất nhiều người không mua vé nhưng vẫn được vào tham quan. Cũng do lượng người vào phố cổ quá đông nên nhiều du khách mua vé mà không thể tham quan các di tích, không được nhìn ngắm vẻ đẹp phố cổ Hội An một cách đúng nghĩa.

Lãnh đạo thành phố Hội An cho rằng, từ những lý do vừa nêu, thành phố đang xây dựng lại Đề án về kiểm soát hoạt động bán vé, hướng dẫn tham quan khu phố cổ theo đúng quy định Nhà nước. Theo ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch UBND thành phố Hội An, hiện đã có ý kiến cho rằng, thành phố Hội An đưa ra chủ trương thu phí tham quan để tận thu là chưa đúng. Bởi hiện nay chi phí để trùng tu di sản, cải tạo hạ tầng trong khu phố cổ, tổ chức các sự kiện du lịch, cũng như hỗ trợ người dân trùng tu, tôn tạo các ngôi nhà cổ, di tích… đều cao hơn nguồn thu từ bán vé.

Ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch UBND thành phố Hội An giải thích, lâu nay thành phố chỉ tập trung bán vé cho các đoàn khách tham quan có hướng dẫn viên và chủ yếu bán vé cho du khách nước ngoài. Còn đối với du khách trong nước thì quản lý lỏng lẻo. Bây giờ, thành phố muốn tăng cường kiểm soát để vừa đảm bảo quyền lợi cho khách có mua vé, đồng thời giữ gìn cảnh quan môi trường trong khu vực phố cổ Hội An. Nhiều chuyên gia đã cảnh báo rằng, nếu thành phố Hội An cứ thả lỏng công tác quản lý khách tham quan như một điểm du lịch rẻ tiền để ai muốn vào thì vào, có lúc cao điểm tràn ngập người thì đến một lúc nào đó, du khách quốc tế sẽ quay lưng lại với Hội An.

Ông Nguyễn Văn Sơn cho biết: “Lộ trình của chúng tôi từ nay đến thời điểm 15/5 là sẽ làm từng bước, sẽ họp lấy ý kiến các hang lữ hành, họp lấy kiến người dân – chủ nhân của di sản, sau đó sẽ tổ chức họp báo rồi mới triển khai làm. Nếu để Di sản Văn hóa thế giới Hội An trở thành một điểm tham quan rẻ tiền thì đồng nghĩa với việc đi xuống, cho nên một di sản như Hội An cần được đánh giá, nhìn nhận thật khách quan và công bằng như những di sản khác. Là một di sản sống, việc quản lý khu phố cố Hội An khó khăn hơn rất nhiều so với những di sản khác”.

Về phương án triển khai bán vé tham quan, ông Nguyễn Văn Sơn khẳng định, chủ yếu tập trung vào các đoàn khách thật sự đi tham quan. Còn đối với những trường hợp vào khu phố cổ buôn bán, làm việc, thăm gia đình, thăm người thân… thì hết sức linh hoạt. Người đi tham quan thì sẽ có xe đưa đón, có hướng dẫn viên, có phù hiệu… để nhận biết đó là đoàn khách tham quan. Đối với khách đi lẻ, không có nhu cầu tham quan thì chúng tôi hướng dẫn họ đi theo lối đi dành cho người dân, còn những khách có nhu cầu tham quan thì chúng tôi sẽ có hướng dẫn và phục vụ riêng.

Nhiều ý kiến phản ứng gay gắt khi thực hiện theo cách này, sắp tới những người không có nhu cầu tham quan di tích đi vào phố cổ Hội An cũng phải mua vé liệu có phù hợp với các quy định hiện hành?

Việc bán vé tham quan di tích phố cổ Hội An là cần thiết nhưng là cách làm như thế nào? bán vé với ai? Bán ở đâu, để đảm bào hài hòa lợi ích của người dân, du khách và nhà quản lý đang được dư luận rất quan tâm. Bởi bản thân phố cổ Hội An là là "di sản sống", khác hoàn toàn với khu các quần thể di tích khác. Trong lòng khu phố cổ di sản văn hóa thế giới này là cả cộng đồng dân cư sinh sống, kinh doanh, buôn bán và cơ sở văn hóa tôn giáo, tín ngưỡng. Người dân được quyền hưởng thụ không gian văn hóa, tự do hoạt động tín ngưỡng. Chính quyền thành phố Hội An cần lắng nghe dư luận, kịp thời điều chỉnh phương án bán vé tham quan di tích bảo đảm các quy định hiện hành và phù hợp với thực tế địa phương.

Dư luận đang lo ngại Hội An có đánh mất mình từ việc bán vé tham quan?./.