EU chi 1 tỷ euro giúp châu Phi ứng phó khủng hoảng lương thực

Theo chương trình hành động được Ngoại trưởng các nước Liên minh châu Âu – EU thông qua, số tiền 1 tỷ euro mà Liên minh châu Âu cung cấp cho các nước châu Phi sẽ được sử dụng để nâng cao năng lực sản xuất nông nghiệp và ổn định các kênh trao đổi thương mại giữa châu Phi với thế giới.

Hiện tại, do các tác động của cuộc chiến tại Ukraine, thế giới đang phải đối mặt với nguy cơ một cuộc khủng hoảng lương thực lớn. Các quốc gia tại châu Phi, Trung Đông, Nam Á chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi phụ thuộc lớn vào nguồn cung lúa mì, hạt giống cũng như phân bón từ Nga và Ukraine. Trong khi đó, từ khi cuộc chiến tại Ukraine nổ ra hôm 24/2, việc xuất khẩu lương thực từ Nga và Ukraine bị gián đoạn nghiêm trọng. Ukraine không thể xuất khẩu hàng triệu tấn lúa mỳ thông qua cảng biển Odessa ở phía Nam nước này còn Nga hiện cũng hạn chế xuất khẩu lương thực khi đánh thuế lên tới 30% đối với lương thực xuất khẩu.

Các nước phương Tây và Ukraine hiện đang đổ lỗi cho Nga gây ra khủng hoảng lương thực thế giới vì phong toả việc xuất khẩu khoảng 20 triệu tấn lúa mỳ của Ukraine qua cảng Odessa nhưng phía Nga phản bác các chỉ trích này và cho rằng phương Tây phải chịu trách nhiệm cho tình hình hiện nay vì các lệnh trừng phạt kinh tế phi lý nhằm vào Nga. Ngoài ra, Nga cũng chỉ trích Ukraine là bên cố tình không chịu gỡ mìn phong toả cảng biển Odessa, đồng thời nhiều lần tuyên bố Nga sẵn sàng tạo điều kiện thuận lợi cho việc đưa lương thực ra khỏi Ukraine.

Các chỉ trích lẫn nhau giữa các bên khiến tình thế rơi vào bế tắc suốt nhiều tuần qua. Tại cuộc họp các Ngoại trưởng EU, Đại diện cấp cao phụ trách chính sách đối ngoại và an ninh của EU, ông Josep Borrell mặc dù lên tiếng chỉ trích Nga mạnh mẽ nhưng cũng cho rằng tất cả các bên cần phải khẩn cấp tìm ra giải pháp trước khi quá muộn.

“Tôi tin chắc là Liên Hợp Quốc cuối cùng cũng sẽ tìm ra giải pháp. Rất khó chấp nhận, rất khó tưởng tượng được là hàng triệu tấn lúa mỳ đang bị mắc kẹt tại Ukraine trong khi trên thế giới nhiều người bắt đầu hứng chịu nạn đói. Tôi không tưởng tượng được là điều này sẽ tiếp tục kéo dài. Hàng triệu tấn lùa mỳ bị mắc kẹt còn hàng triệu người không thể sử dụng số lúa mỳ này, cuộc chiến này thực sự có hậu quả nghiêm trọng với thế giới”.

Theo dự kiến, nguy cơ khủng hoảng lương thực toàn cầu sẽ là một trong những chủ đề lớn được nguyên thủ các nước EU thảo luận tại Hội nghị Thượng đỉnh EU diễn ra trong 2 ngày thứ Năm - thứ Sáu tuần này (23-24/6) tại Brussels. Các chuyên gia kinh tế châu Âu tính toán, nếu châu Phi rơi vào nạn đói, hàng triệu người dân châu Phi có thể sẽ tìm mọi cách di cư sang châu Âu, đẩy khối này vào một cuộc khủng hoảng tị nạn mới.

Cũng trong ngày thứ Sáu, 24/6, một Hội nghị quốc tế về an ninh lương thực cũng sẽ được tổ chức tại thủ đô Berlin của Đức, với sự hiện diện của nhiều quan chức cấp cao châu Âu, các tổ chức quốc tế lớn và Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken. Hội nghị này sẽ ghi nhận các đề xuất để trình lên các nguyên thủ G7 tại Thượng đỉnh G7 cũng diễn ra tại Đức từ ngày 26/6 đến 28/6.