Đảo chính tại Burkina Faso: Quốc tế kêu gọi trả tự do cho Tổng thống

Nhóm đảo chính tuyên bố nhận trách nhiệm trước lịch sử  

Hiện Phong trào yêu nước nhằm bảo vệ và khôi phục (MPSR) - tên của nhóm sĩ quan quân đội đảo chính, do Trung tá Paul-Henri Sandaogo Damiba đứng đầu, đang nắm giữ quyền điều hành đất nước. MPSR cho biết sẽ thiết lập lại "trật tự hiến pháp" trong thời gian thích hợp, đồng thời cho biết sẽ áp đặt lệnh giới nghiêm từ 21h00 tối hôm trước đến 5h00 sáng hôm sau.

Xuất hiện trước truyền thông, đại diện của MPSR tuyên bố sự xấu đi của tình hình an ninh và việc Tổng thống Karobe không có đủ khả năng đoàn kết quốc gia cũng như đối phó hiệu quả với sự nổi dậy của người Hồi giáo đã khiến họ phải "nhận trách nhiệm với lịch sử".

Văn bản do Trung tá Paul-Henri Sandaogo Damiba ký cũng nói rằng, việc chiếm quyền diễn ra không bạo lực và những người bị bắt giữ đang ở tại một địa điểm được bảo vệ. 

Người ta đã nhìn thấy 3 chiếc xe thiết giáp và nhiều binh sĩ bên ngoài trụ sở Đài Phát thanh Truyền hình nhà nước ở Ouagadougou. Một nhà ngoại giao Tây Phi và các nguồn tin an ninh cho biết Tổng thống Roch Kabore được biết đã bị giữ trong một căn cứ quân sự, sau khi có tiếng súng nổ tại nhà riêng của ông ở Thủ đô vào đêm Chủ nhật (January 23).

Trên nhiều xe chống đạn thuộc đoàn xe Tổng thống có nhiều vết đạn, một chiếc dính vết máu. Cư dân sinh sống gần đó nói rằng họ nghe thấy nhiều tiếng súng nổ ban đêm.

Bất chấp bất ổn, cuộc sống của người dân ở thủ đô Ouagadougou vẫn diễn ra như bình thường. Siêu thị chính của thủ đô, các cửa hàng, cây xăng vẫn hoạt động và không có sự hiện diện của lực lượng quân đội đặc biệt nào ở trung tâm.

Dư luận phản đối, kêu gọi trả tự do cho Tổng thống Roch Kabore

Ngay sau khi vụ đảo chính xảy ra, dư luận quốc tế đã lên tiếng phản đối và kêu gọi trả tự do cho Tổng thống bị lật đổ Roch Kabore.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết, ông có kế hoạch thảo luận với các lãnh đạo khu vực về tình hình ở Burkina Faso. Ông cho biết đã được thông báo rằng Tổng thống bị lật đổ Roch Kabore "đang trong tình trạng sức khỏe tốt" và không bị bất kỳ mối đe dọa nào. 

Cùng ngày, người phát ngôn Văn phòng Nhân quyền Liên hợp quốc (LHQ) Ravina Shamdsasan lên tiếng kêu gọi các binh lính tiếm quyền ở Burkina Faso trả tự do ngay lập tức cho Tổng thống Kabore, cùng các quan chức hàng đầu khác. 

Liên minh châu Âu cũng tuyên bố tình hình ở Burkina Faso là "đáng lo ngại" và kêu gọi trả tự do cho Tổng thống Roch Kabore.

"Chúng tôi đang theo dõi tình hình ở Burkina Faso và rất quan ngại," ông Josep Borrell, chủ tọa một cuộc họp của các ngoại trưởng EU nói với báo chí.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) cũng chỉ trích vụ quân đội Burkina Faso tiến hành đảo chính, lật đổ chính quyền của Tổng thống Roch Kabore là hành động "không thể chấp nhận được". 

Theo hãng tin AFP của Pháp, phát biểu với báo giới trước thềm cuộc họp của Hội đồng Bảo an LHQ về bảo vệ dân thường tại khu vực chiến sự, Tổng Thư ký Antonio Guterres kêu gọi lực lượng nay tại các nước Tây Phi phải bảo vệ dân thường thay vì tiếm quyền. Ông nhấn mạnh: "Tôi kêu gọi quân đội các quốc gia này đảm nhận vai trò chuyên nghiệp của quân đội là bảo vệ đất nước của họ và thiết lập lại các thể chế dân chủ."

Trong một diễn biến liên quan, ngày 25/1, chính quyền quân sự tại Burkina Faso đã tuyên bố nối lại giao thông hàng không, trong khi biên giới trên bộ được mở lại cho các phương tiện vận chuyển hàng hàng hóa thiết yếu, nhân đạo và quân sự.

Trong một tuyên bố phát trên truyền hình, chính quyền quân sự thông báo "Biên giới trên không đã mở", đồng thời cho biết thêm chỉ các phương tiện nhân đạo và "vận chuyển hàng hóa thiết yếu ... cùng vật liệu cho các lực lượng quốc phòng và an ninh" mới được phép vượt qua biên giới trên bộ./.