Đảo chính tại Burkina Faso: Quân đội tuyên bố giành chính quyền, giải tán chính phủ và quốc hội

Trong một thông báo trên kênh truyền hình nhà nước, các binh sĩ nổi loạn tuyên bố đã bắt giữ Tổng thống Burkina Faso, Roch Kabore trong một trại quân đội. Lực lượng binh biến cũng tuyên bố nắm chính quyền ở quốc gia Tây Phi, đồng thời giải tán chính phủ, quốc hội, đình chỉ hiến pháp và đóng cửa biên giới đất nước.

Trước đó, lực lượng đảo chính đã gây ra các vụ nổ súng ở một số doanh trại và căn cứ quân sự, yêu cầu cách chức các quan chức quân đội cấp cao và phân bổ thêm nguồn lực để đối đầu với các nhóm thánh chiến. Được biết các binh sỹ thực hiện cuộc đảo chính thuộc lực lượng có tên gọi “Phong trào Bảo vệ và Khôi phục Quốc gia” do Trung tá quân đội Paul-Henri Sandaugo Damiba đứng đầu, người có nhiều năm kinh nghiệm trong việc chống lại những kẻ cực đoan. Lực lượng này tuyên bố thực hiện vụ binh biến nhằm ngăn chặn tình hình an ninh ngày càng xấu đi trong nước.

Cuộc đảo chính diễn ra khoảng một tuần sau vụ bắt giữ 11 binh sĩ vì bị cáo buộc âm mưu lật đổ Tổng thống Kabore. Nguyên nhân dẫn đến vụ đảo chính xuất phát từ tâm lý bất mãn của các binh sỹ đối với Tổng thống và giới lãnh đạo quân sự do thất bại trong việc ngăn chặn các tổ chức khủng bố “Nhà nước Hồi giáo” tự xưng và al-Qaeda. Sự phẫn nộ ngày càng tăng kể từ tháng 11/2021, sau khi 53 người, chủ yếu là lực lượng an ninh, bị các chiến binh thánh chiến sát hại. Những binh sỹ nổi loạn đã đưa ra một số yêu cầu, bao gồm bãi nhiệm Tổng tham mưu trưởng quân đội và người đứng đầu cơ quan tình báo, triển khai thêm lực lượng ra tiền tuyến, và cung cấp các điều kiện tốt hơn cho những người bị thương và gia đình của những người lính.

Tổng thống Kabore lên nắm quyền từ năm 2015 và tái đắc cử vào năm 2020 trên cơ sở cam kết ưu tiên cho cuộc chiến chống lại các phần tử thánh chiến. Tuy nhiên, tình trạng bạo lực của các nhóm thánh chiến khiến người dân thất vọng trước sự bất lực và thất bại của chính quyền. Nhiều người đã quay sang ủng hộ lực lượng đảo chính, trong đó một số người quá khích đã đốt phá trụ sở của đảng cầm quyền.

Ngay sau thông tin xảy ra đảo chính tại Burkina Faso, dư luận quốc tế bao gồm Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres, Liên minh châu Âu, Mỹ, Liên minh châu Phi và Cộng đồng kinh tế các quốc gia Tây Phi đã bày tỏ quan ngại và lên án hành động giành chính quyền bằng vũ lực, đồng thời kêu gọi đảm bảo an toàn cho Tổng thống.

Burkina Faso là quốc gia Tây Phi thứ ba chứng kiến cuộc đảo chính quân sự trong những năm gần đây. Trước đó, Cộng đồng Kinh tế của các Quốc gia Tây Phi đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Guinea và Mali để gây áp lực buộc lực lượng đảo chính phải khôi phục trật tự hiến pháp./.