Chuyến công tác của Tổng Bí thư: Nâng tầm quan hệ Việt Nam - Malaysia

Ngày 23/11, Tổng Bí thư Tô Lâm cùng Phu nhân và Đoàn đại biểu cấp cao nước ta đã kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Malaysia trong 3 ngày theo lời mời của Thủ tướng Anwar Ibrahim. Điểm nổi bật mà kết quả chuyến thăm đạt được đó là hai bên đã ra Tuyên bố chung về việc nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Malaysia, không những đưa mối quan hệ tin cậy và hợp tác hiệu quả giữa hai nước sang giai đoạn phát triển ở tầm mức cao, thiết thực hơn nữa, đáp ứng yêu cầu trong kỷ nguyên mới; mà còn đánh thức những tiềm năng, mở ra nhiều cơ hội hợp tác phát triển hữu nghị giữa hai quốc gia, dân tộc.

Đây là chuyến thăm của một Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam tới Malaysia sau 30 năm, do đó chuyến thăm được hai bên rất coi trọng, thu xếp và chuẩn bị rất kỹ lưỡng cả về chương trình và nội dung. Chính phủ và các nhà lãnh đạo Malaysia đã đón tiếp Tổng Bí thư Tô Lâm, phu nhân và đoàn rất trọng thị, với tình cảm nồng ấm, tin cậy, có những biệt lệ về lễ tân, như tổ chức lễ đón trọng thể tại Dinh Thủ tướng, thu xếp để gần 50 người đứng đầu cơ quan đại diện ngoại giao nước ngoài tại Malaysia tham dự lễ đón, treo cờ, ảnh Tổng Bí thư Tô Lâm và phu nhân trên các tuyến phố chính. Điều đó cho thấy Malaysia thực sự coi trọng Đảng, Nhà nước, nhân dân Việt Nam với cá nhân Tổng Bí thư Tô Lâm và nêu đậm tình cảm sâu sắc với Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim bày tỏ: "Tôi xin cảm ơn các nhà lãnh đạo Việt Nam và nhân dân Việt Nam đã luôn dành những tình cảm tốt đẹp cho cá nhân tôi cũng như nhân dân Malaysia và phải nói rằng cá nhân tôi và Malaysia cũng rất ngưỡng mộ lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam trong các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc của các bạn và ngài Tổng bí thư đã hứa với tôi rằng khi lần tới tôi sang thăm quay lại sang thăm Việt Nam ngài cũng sẽ thu xếp để tôi có dịp lên thăm Điện Biên Phủ."

Trong gần 3 ngày làm việc, Tổng Bí thư Tô Lâm, phu nhân và đoàn đã có gần 20 hoạt động quan trọng, trong đó có các cuộc hội đàm hẹp và rộng, hội kiến với các lãnh đạo Malaysia là Thủ tướng Anwar Ibrahim, Chủ tịch Thượng viện Dato' Awang Bemee Awang Ali Basah, Chủ tịch Hạ viện Dato’ Johari Bin Abdul, Phó thủ tướng, Chủ tịch Đảng Tổ chức thống nhất dân tộc Mã Lai (UMNO); thăm Trung tâm Dữ liệu quốc gia, Tập đoàn Dầu khí quốc gia Malaysia Petronas; tiếp lãnh đạo một số tập đoàn lớn; gặp gỡ thân mật đại diện Việt kiều tiêu biểu từ các nước ASEAN.

Tại cuộc hội đàm quan trọng kéo dài hơn dự kiến giữa 2 nhà lãnh đạo, hai bên đã trao đổi về tình hình mỗi nước, quan hệ hai nước và tình hình quốc tế; nhất trí đánh giá Việt Nam và Malaysia chia sẻ nhiều điểm tương đồng lớn về lịch sử, văn hóa, về mục tiêu và sự đồng hành trong tiến trình phát triển; qua đó tăng cường hiểu biết lẫn nhau, củng cố tin cậy chính trị giữa hai nước, thúc đẩy hợp tác giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và các chính đảng lớn tại Malaysia. Hai bên nhất trí phối hợp cùng xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, gắn bó, thịnh vượng.

Kết quả quan trọng qua cuộc hội đàm là Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Anwar Ibrahim nhất trí nâng cấp quan hệ Việt Nam - Malaysia lên đối tác chiến lược toàn diện và đã ra Tuyên bố chung về việc này, khẳng định cam kết ủng hộ lẫn nhau trên con đường phát triển của mỗi nước. Với việc xác lập khuôn khổ này đã giúp tạo nền tảng và phương hướng quan trọng cho hợp tác song phương trong thời kỳ mới, với 4 trụ cột chính là đẩy mạnh hợp tác chính trị, quốc phòng, an ninh; tăng cường kết nối kinh tế hướng tới phát triển bền vững; mở ra hợp tác trong các lĩnh vực mới như chuyển đổi số, năng lượng sạch, công nghệ mới; tăng cường phối hợp về các vấn đề quốc tế, đa phương.

Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: "Chúng tôi tin tưởng chắc chắn rằng mối quan hệ anh em láng giềng chia sẻ nhiều tương đồng về văn hóa lịch sử đấu tranh giành độc lập dân tộc cùng phấn đấu vì cuộc sống thịnh vượng hơn cho nhân dân của mỗi nước. Với vị trí quan trọng trong khu vực có vị thế của cả khu vực và thế giới của Malaysia, với tầm nhìn mới tầm cao mới quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Malaysia nhất định sẽ mở ra chương mới trong quan hệ hợp tác giữa hai nước vì hòa bình ổn định phát triển bền vững bao trùm và thịnh vượng chung vì cộng đồng ASEAN đoàn kết tự cường và thịnh vượng".

Về phần mình Thủ tướng Anwar Ibrahim nhấn mạnh: "Trước hết tôi phải khẳng định rằng chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Malaysia hết sức có ý nghĩa khi hai bên thống nhất nâng cấp quan hệ lên quan hệ đối tác chiến lược toàn diện. Tổng Bí thư Tô Lâm là người ủng hộ rất mạnh mẽ việc phát triển quan hệ giữa hai nước. Hai bên đã nhất trí cùng nhau tăng cường hợp tác trong tất cả các lĩnh vực đặc biệt trong lĩnh vực như quốc phòng an ninh, hợp tác biển. Chúng ta cũng đã chứng kiến việc trao thỏa thuận hợp tác giữa Petronas của Malaysia và PetroViệt Nam. Hai bên nhất trí tăng cường quan hệ trong các lĩnh vực khác như là kinh tế số cũng như là hợp tác về điện thông qua mạng lưới điện của ASEAN".

Một điểm nhấn quan trọng trong chuyến công tác là Tổng Bí thư Tô Lâm đã dành thời gian tới thăm có bài phát biểu chính sách quan trọng và trả lời các câu hỏi của các giáo sư và sinh viên tại Trường Đại học Malaya, ở Thủ đô Kuala Lumpur, ngôi trường danh tiếng có bề dày lịch sử hơn 100 năm, nơi đào tạo của nhiều thế hệ tài năng xuất sắc, trong đó có ngài Thủ tướng Anwar Ibrahim cùng 4 vị thủ tướng khác của Malaysia, để chia sẻ tầm nhìn về chặng đường tiếp theo trong quan hệ Việt Nam - Malaysia và tầm nhìn về một Cộng đồng ASEAN thịnh vượng, đoàn kết và phát triển, đồng thời khẳng định sự coi trọng của Việt Nam đối với ASEAN.

Tại đây, trả lời câu hỏi về tầm nhìn của Việt Nam để tăng cường hơn nữa quan hệ giữa hai nước, cùng nhau đối phó với những thách thức mới nổi chung của khu vực và trên thế giới góp phần vào hoà bình ổn định ở khu vực, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: "Chính sách đối ngoại của chúng tôi là độc lập tự chủ muốn làm bạn với tất cả thế giới vì hoà bình, ổn định vì lợi ích chung của toàn nhân loại. Trong đó thì quan hệ giữa Việt Nam và Malaysia có vị trí rất quan trọng; trong một thế giới đầy những biến động và sự phát triển không ai đợi ai cả, thì hai nước chúng ta đều phải có trách nhiệm chung đều phải có cách ứng xử phù hợp với sự biến động của tình hình thế giới và khu vực.

Chính vì vậy việc 2 nước nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược toàn diện mang lại lợi ích và phù hợp với những định hướng ổn định của mỗi nước chúng ta. Trước những biến động của tình hình thế giới chúng ta phải tăng cường hòa bình ổn định của khu vực này để làm cơ sở cho sự phát triển không những của hai nước chúng ta mà kể cả của sự hòa bình ổn định của cả khu vực ASEAN".

Bài phát biểu chính sách quan trọng và phần trả lời các câu hỏi của Tổng Bí thư Tô Lâm nhận được sự hưởng ứng và đánh giá rất cao của các đại biểu tham dự, nhất trí cho rằng, thông điệp xuyên suốt trong bài phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm đó là khuôn khổ Đối tác chiến lược toàn diện vừa thiết lập sẽ mở ra một kỷ nguyên phát triển mới trong quan hệ hai nước, hỗ trợ, bổ sung đắc lực cho con đường phát triển, vì hòa bình, ổn định, thịnh vượng của mỗi nước và cả khu vực.

Ngài Collins Chong Yew Keat, Giảng viên Trường Đại học Malaya chia sẻ: “Chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm là dấu mốc quan trọng trong quan hệ Việt Nam - Malaysia, góp phần củng cố nền tảng tin cậy chính trị giữa hai nước ở mức độ cao. Diễn ra trong bối cảnh hai nước tiếp tục phát triển tốt đẹp trên cơ sở Đối tác chiến lược được thiết lập vào tháng 8/2015, chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm có ý nghĩa to lớn trong việc củng cố và thúc đẩy hơn nữa mối quan hệ vốn đã rất tốt đẹp giữa Malaysia và Việt Nam.

Thông qua chuyến thăm sẽ tạo động lực cho hàng loạt lĩnh vực như hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư; năng lượng tái tạo và công nghệ xanh; công nghệ thông tin và truyền thông; kinh tế số; du lịch, trao đổi văn hóa và giáo dục cũng như tăng cường hợp tác khu vực, đặc biệt là trong khuôn khổ ASEAN. Với tư cách là các đối tác thân  thiết, Malaysia và Việt Nam có thể tiếp tục hợp tác chặt chẽ hơn nữa trong việc tăng cường vị thế, ảnh hưởng toàn cầu của ASEAN cũng như đảm bảo an ninh, thịnh vượng và gắn kết cho toàn khu vực”.

Trong khuôn khổ chuyến công tác cùng với việc tiếp và làm việc với lãnh đạo một số tập đoàn lớn của Malaysia nhằm tháo gỡ và bàn các giải pháp thúc đẩy hợp tác giữa doanh nghiệp 2 nước để tương xứng với việc nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược toàn diện 2 quốc gia; Tổng Bí thư Tô Lâm đã dành thời gian thoả đáng gặp gỡ thân mật đại diện Việt kiều tiêu biểu từ các nước ASEAN, thăm cán bộ nhân viên Đại sứ quán và cộng đồng người Việt tại nước sở tại.

Tại các cuộc gặp, Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp tục nêu rõ quan điểm vai trò của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài trong việc chung tay đóng góp, chung sức đồng lòng có ý nghĩa quan trọng đối với việc hiện thực hóa các mục tiêu phát triển đất nước. Vui mừng nhận thấy cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đang không ngừng lớn mạnh, trưởng thành, đóng góp ngày càng quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội tại các nước ASEAN, đóng góp vào sự phát triển quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa Việt Nam và các nước. Tổng Bí thư khẳng định Đảng, Nhà nước luôn quan tâm tới cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, coi cộng đồng là bộ phận không tách rời, là máu thịt, nguồn lực quan trọng của dân tộc.

Với các kết quả sâu sắc và thực chất của chuyến thăm, nhất là việc nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung cho rằng, nhiệm vụ đầu tiên của các cơ quan liên quan của hai nước là sớm triển khai cụ thể hóa khuôn khổ quan hệ mới, khẩn trương xây dựng Kế hoạch hành động tổng thể triển khai quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện; rà soát, thúc đẩy các thỏa thuận hợp tác cần thiết nhằm tạo cơ chế hợp tác hiệu quả.

Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung cho biết: "Trên cơ sở kế hoạch hành động, các bộ, các ngành, các địa phương cũng cần phải xây dựng những kế hoạch cụ thể triển khai những hoạt động hợp tác với Malaysia để phát huy và duy trì những nội dung tích cực, kết quả tích cực của hợp tác hiện có nhưng đồng thời chuyển sang những hướng hợp tác mới. Ví dụ như hợp tác trong lĩnh vực trung tâm dữ liệu, trong vấn đề chuyển đổi số hay trong vấn đề năng lượng tái tạo. Bên cạnh đó, chúng ta phải tiếp tục coi trọng việc đôn đốc theo dõi và giám sát quá trình thực hiện những thỏa thuận này".

Chuyến thăm tới đất nước Malaysia sôi động, thân thiện của Tổng Bí thư Tô Lâm và phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã khép lại với những tình cảm tốt đẹp, sự tin cậy chính trị song phương thêm củng cố, phát triển, bền chặt hơn; là bước triển khai cụ thể đường lối đối ngoại của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII khi đất nước ta đang đứng trước kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Đặc biệt, chuyến thăm vừa góp phần thúc đẩy tình đoàn kết giữa các thành viên ASEAN vừa thể hiện chính sách đối ngoại nhất quán của Việt Nam là coi trọng quan hệ láng giềng hữu nghị và Đối tác chiến lược với Malaysia.