'Cha đẻ' Bitcoin đang ở đâu?

Satoshi Nakamoto được xem là người tạo ra Bitcoin, loại tiền mã hóa đầu tiên trên thế giới vào năm 2008. Ngày 23/4/2011, Nakamoto gửi email chào tạm biệt đến một lập trình viên Bitcoin với nội dung "Tôi đã chuyển sang làm những thứ khác". Kể từ đó, không ai nghe, hoặc thấy Nakamoto xuất hiện nữa.

Hiện nay, vốn hóa thị trường Bitcoin khoảng hơn 800 tỷ USD, từng có lúc lên đến 1.000 tỷ USD. Bên cạnh danh tính của Nakamoto, yếu tố khiến "cha đẻ" Bitcoin được quan tâm đến từ việc ông đang sở hữu hơn 1 triệu Bitcoin, tương đương 5% số Bitcoin đang lưu hành.

Tạo ra Bitcoin rồi đột ngột rút lui

Bất cứ hoạt động mua bán Bitcoin của Nakamoto có thể ảnh hưởng lớn đến thị trường tiền mã hóa. Trong hồ sơ nộp lên sàn chứng khoán Nasdaq để chào bán cổ phiếu lần đầu (IPO), sàn giao dịch tiền mã hóa Coinbase đề cập rằng danh tính, hoặc các giao dịch của Nakamoto là một trong những rủi ro kinh doanh.

Theo Robb Report, Coinbase thậm chí đã gửi bản sao hồ sơ đến địa chỉ email được cho là của Nakamoto.

Bitcoin ra đời năm 2008 khi Nakamoto xuất bản sách trắng mô tả loại tiền kỹ thuật số cho các giao dịch ngang hàng, bảo mật mà không có sự giám sát của trung gian, kể cả chính phủ, hệ thống tài chính hay công ty.

Những giao dịch được giám sát thông qua sổ cái blockchain, mạng lưới máy tính trên toàn cầu để xác thực giao dịch dưới dạng chuỗi dữ liệu mã hóa. Chỉ có 21 triệu đồng Bitcoin tồn tại.

Nakamoto tạo ra Bitcoin nhằm mang đến hệ thống kiểm soát tiền tệ cho mọi người. Giao dịch Bitcoin đầu tiên được ghi nhận khi Nakamoto gửi 10 Bitcoin cho Hal Finney, lập trình viên đã tải xuống phần mềm Bitcoin trong ngày ra mắt.

Giao dịch Bitcoin thương mại đầu tiên diễn ra vào năm 2010, khi lập trình viên Laszlo Hanyecz mua 2 chiếc pizza với giá 10.000 Bitcoin. Hiện nay, 10.000 Bitcoin tương đương 381 triệu USD.

Bitcoin là nền tảng mã nguồn mở. Không một cá nhân nào sở hữu hoặc điều khiển toàn bộ mạng lưới Bitcoin. Không chỉ Nakamoto, người dùng và lập trình viên đã tham gia các diễn đàn Bitcoin để đóng góp cho dự án. Một trong số đó là Gavin Andresen, tham gia viết mã cho Bitcoin từ năm 2010 và trở thành cộng sự đắc lực của Nakamoto.

Khi Nakamoto rút khỏi Bitcoin vào năm 2011, email tạm biệt đã được gửi cho Andresen. Dù vậy, lập trình viên này không biết dự án tiếp theo của Nakamoto là gì. Bản thân Andresen cũng kín tiếng hơn, không còn đóng vai trò "duy trì cốt lõi" Bitcoin nữa. Điều đó sẽ sớm trở thành hoạt động phi tập trung như chính đồng tiền mã hóa này.

Ai mới là Satoshi Nakamoto?

Nỗ lực tìm ra danh tính của Nakamoto luôn được giới công nghệ quan tâm. Trên Internet, nhiều giả thuyết cho rằng Nakamoto thuộc băng nhóm mafia (tại Nhật gọi là Yakuza), một phần của cộng đồng lập trình viên, tội phạm rửa tiền hoặc có thể là một phụ nữ.

Năm 2014, phóng viên trang Newsweek cho rằng ông Dorian Nakamoto, 70 tuổi tại Los Angeles (Mỹ) là người tạo ra Bitcoin. Tuy làm việc trong ngành công nghệ, Dorian Nakamoto kịch liệt phủ nhận chuyện liên quan đến Bitcoin. Một ngày sau, Satoshi Nakamoto xuất hiện trên một diễn đàn, khẳng định không phải Dorian Nakamoto rồi tiếp tục biến mất.

Năm 2016, lập trình viên Craig Wright tại Australia tuyên bố là "cha đẻ" Bitcoin. Andresen, người từng là "cánh tay phải" của Nakamoto khẳng định 98% Wright chính là Satoshi Nakamoto. Tuyên bố của Wright gây tranh cãi trong cộng đồng tiền mã hóa khiến ông rút lại lời nói.

Sự nghi ngờ cũng dành cho Nick Szabo, chuyên gia tiền mã hóa đóng góp đáng kể vào sự phát triển của Bitcoin. Các nhà ngôn ngữ học đã phân tích cách dùng ngôn ngữ của Szabo với một số cá nhân khác có thể là Satoshi Nakamoto, và khẳng định giọng văn của Nick Szabo là giống nhất. Tuy nhiên, Szabo phủ nhận việc tạo ra Bitcoin.

Cho đến nay, sự thật phía sau Satoshi Nakamoto vẫn là bí ẩn. Sở hữu khối tài sản hàng chục tỷ USD có thể là lý do khiến người này muốn ẩn mình. Với tiềm năng hiện nay của Bitcoin, Nakamoto hoàn toàn có thể gặp rắc rối pháp lý, bị chính phủ trừng phạt nếu tiết lộ danh tính.

Dù vậy, nỗ lực tìm ra con người thật của Satoshi Nakamoto vẫn tiếp tục. Mối đe dọa của ông dành cho thị trường tiền mã hóa là quá lớn, trong khi bí ẩn xung quanh con người này thu hút sự tò mò của nhiều người. Trong một thế giới mà danh tính con người bị lộ dễ dàng như hiện nay, Satoshi Nakamoto đã rất thành công khi vẫn giữ được bí mật.