Cảnh sát bảo vệ ông Abe không phát hiện kẻ khả nghi cho tới khi nghe tiếng súng đầu tiên

Ông Abe bị bắn sáng ngày 8/9 và qua đời cùng ngày tại bệnh viện, trong khi đang có bài phát biểu vận động bầu cử tại Nara, miền Tây Nhật Bản.

Cảnh sát đã bắt giữ nghi phạm, tên là Yamagami Tetsuya, ngay tại chỗ. Các nhà điều tra đã thẩm vấn nghi phạm, 41 tuổi. Nghi phạm dường như đã đi chéo qua đường, tiến tới chỗ ông Abe từ phía sau và bắn ông hai phát ở vị trí chỉ cách ông vài mét.

Cảnh sát quốc gia Nhật Bản cho biết, sẽ rà soát lại việc bố trí đảm bảo an ninh cho cựu Thủ tướng trong ngày hôm đó. Có thể có một số vấn đề trong việc bố trí cảnh sát bảo vệ ở khu vực phía sau trong khi ông Abe phát biểu. Một số chuyên gia an ninh đã chỉ ra sự nghiêm trọng của việc cảnh sát không ngăn được vụ sát hại.

Theo đó, đầu tiên là phải chặn được nghi phạm đến gần ông Abe. 

Cảnh sát trưởng tỉnh Nara Tomoaki Onizuka trong một cuộc họp báo ngày 9/7 , nơi cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe bị ám sát, cho biết ông “chịu trách nhiệm” về sự cố an ninh dẫn đến việc cựu Thủ tướng bị bắn. 

Cảnh sát trưởng nói rằng, các nhân viên an ninh của ông Abe đã tuân theo kế hoạch đã được ông chấp thuận.

Trước đó cùng ngày, ông Onizuka cũng cho biết “không thể phủ nhận có vấn đề” với việc đảm bảo an ninh cho cựu Thủ tướng. Cơ quan điều tra đang xác định những lỗ hổng về an ninh đã dẫn đến việc ông Abe bị bắn và tử vong.

Việc một cựu Thủ tướng bị bắn chết ở một cự ly gần khi đang phát biểu giữa thanh thiên bạch nhật, tại một nước với tỷ lệ tội phạm liên quan đến súng đạn thấp nhất thế giới, đã khiến không chỉ đất nước Nhật Bản mà toàn thế giới bàng hoảng.

Sự việc này cũng cho thấy những khó khăn trong việc ngăn chặn các vụ xả súng ngay tại một đất nước như Nhật Bản - vốn có chính sách kiểm soát súng nghiêm ngặt so với nhiều nước khác, trong đó có Mỹ. 

Trên thực tế, các sở cảnh sát Nhật Bản đã thực thi luật kiểm soát súng nghiêm ngặt, khi thu thập thông tin từ người dân nhằm truy tìm súng bất hợp pháp như một phần của nỗ lực chống các tội phạm liên quan đến súng. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, một số vụ phạm tội liên quan đến súng đã xảy ra ở Nhật Bản, trong đó có những vụ nhằm vào các chính trị gia. 

Năm 2007, Thị trưởng Nagasaki Itcho Ito bị một thành viên cấp cao của tổ chức tội phạm Yakuza dùng súng sát hại trong chiến dịch tranh cử. Cựu Thủ tướng Abe đã qua đời sau khi bị một đối tượng, 41 tuổi, dùng súng tự chế tấn công khi đang có bài phát biểu tại thành phố Nara. 

Mặc dù công dân không có giấy phép khó có thể sở hữu vũ khí ở Nhật Bản, song theo giới chuyên gia cho rằng chính công nghệ mới, trong đó có in 3D, đã giúp việc sản xuất súng tự chế trở nên dễ dàng hơn. Điều này đã cản trở nỗ lực thực thi pháp luật nhằm ngăn chặn việc sở hữu súng bất hợp pháp. Năm 2014, một cựu nhân viên của trường đại học đã bị bắt vì tình nghi sở hữu trái phép một khẩu súng được sản xuất bằng máy in 3D. Năm 2018, cảnh sát tỉnh Aichi đã bắt giữ một nam thiếu niên với cáo buộc chế tạo súng ngắn và thiết bị nổ tại nhà riêng.

Ông Nobuo Komiya, Giáo sư tội phạm học thuộc Đại học Rissho, cho rằng khó có thể xóa bỏ bạo lực súng đạn. Ông khẳng định: “Không có biện pháp đối phó nào, ngoại việc các cơ quan thực thi pháp luật luôn theo dõi chặt chẽ việc có người nào sử dụng công nghệ mới sai mục đích hay không"./.